Jacobalia

In het eerste nummer van de Jacobsstaf, voorjaar 1989, staat een artikel van Mireille Madou, getiteld: ‘Jacobalia in Nederland’, een inleiding op de serie ‘Jacobalia in Nederland’. Madou definieert Jacobalia als ‘sporen die de cultus van Sint-Jacobus in de beeldende kunsten in Nederland heeft nagelaten’.

In het vijftigste nummer van de Jacobsstaf, juni 2001, wordt het woord ‘sporen’ in de definitie van Madou nader uitgewerkt: het betreft niet enkel objecten in de beeldende kunsten zoals bijvoorbeeld kerken, beelden, schilderijen, maar ook andere zaken die samenhangen met de cultus van Sint-Jacobus zoals Sint-Jacobusgasthuizen en -broederschappen.

De werkgroep Cultuur en Geschiedenis is nog een stap verder gegaan en beschouwt alles wat in het verleden of heden in relatie staat met Sint-Jacobus en de bedevaart naar Santiago als Jacobalia, zo bv ook een straat die vernoemd is naar Sint-Jacobus.

kies een plaats kies een provincie kies een regio

Beeld 3

Hout. Eugène Eggen, 1965. De zeer compacte gestalte van de staande apostel is gehuld in een lang gewaad. Daarboven draagt hij een mantel, met

Schilderij 1

Opdrachtgever met St. Jacobus Paneel. Anoniem Noord-Duits, omstreeks 1510. Voor een rand van loofbomen, met op de achtergrond een landschap met een rivier, rotsen

Schilderij 2

Santiago Matamoros Doek. – Zuidelijke Nederlanden, tweede helft 17de eeuw. Sint-Jacob draagt een tot op de blote voeten reikend kleed met daarover de witte

Schilderij 3

Interieur Hofkapel Doek. C.J. Behr, 1878 Tegen de tweede pilaar van links staat het beeld van Sint-Jacob dat thans achteraan in de parochiekerk aan

Schilderij 4

St. Jacobus als pelgrim Doek. Jorg Claassen, 1940. Onder aan de trap in de pastorie bevindt zich het doek dat Sint-Jacob voorstelt als pelgrim.

Lezenaar

Koper. Laatste kwart 19de eeuw. Atelier Cuypers-Stoltzenberg, Roermond. In het midden van een gestileerde plantendecoratie is de buste van Sint-Jacob in een cirkel gevat.

Glas-in-loodraam 3

Glasraam – circa 1878 – Atelier Cuypers-Stoltzenberg, Roermond In het bovenlicht van de voordeur van de pastorie is een klein gebrandschilderd raam aangebracht. Het

Gravure

Burijngravure. Jacobus Mathan, 1624. De heilige Jacobus is voorgesteld als een pelgrim onderweg. Hij draagt een kort, opgeschort kleed en een mantel voorzien van

Beeld 4

Dit is een beeld van een zittende Jacobus. Inzijn linker hand heeft hij een staf met een kalebas. Zijn hoofd is omgeven door een

Miniatuur

Missaal – uitgegeven door Henricus Reiss, Wenen 1872. Op 25 juli (p. 471) is in het missaal het misformulier van het Jacobusfeest opgenomen. De

Zegel

Zegel van de Jacobusparochie Als laatste in deze iconografische inventaris komt het zegel van de parochie aan de beurt. Midden in de cirkel is

Logo

Op 1 januari 2007 fuseerden de Haagse parochies St. Paschalis Babylon, Onze Lieve Vrouw van Goede Raad, St. Liduina en Christus Koning/Onbevlekt Hart van

Hoedenmakersgilde

In Den Haag bestond een Hoedenmakersgilde met als patroonheilige Sint Jacobus. In de collectie van het Teylers Museum in Haarlem bevindt zich een gildepenning

Miniatuur 1

Deze afbeelding van Jacobus staat in een Getijdenboek, dat zich onder nr. 135 J 10 (pag.119) in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag bevindt.

Miniatuur 2

Deze miniatuur staat in het boek, dat onder nummer 76 G 21 in de Koninkljke Bibliotheek te Den Haag wordt bewaard. Het werd rond

Miniatuur 3

De hier afgebeelde miniatuur staat bij de tekst van de Handelingen der Apostelen, waarin de dood van de apostel Jacobus de Meerdere wordt beschreven.

Miniatuur 4

Deze miniatuur staat in het beroemde Getijdenboek van Philips van Bourgondië, dat zich onder nummer 76 F 2 in de Koninklijke Bibliotheek in Den

Miniatuur 5

In het Getijdenboek uit de Noordelijke Nederlanden van omstreeks 1490, dat zich bevindt in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag onder nr 135 E

Getijden- en Gebedenboek

Een gebed tot de H. Jacobus: ‘O, licht en sieraad van Spanje, o allerheiligste Jacobus, ondersteuning van onderdrukten en troost van de schepselen..’ .

Luidklok 1

Voor de Laakkapel (tussen 1966-2000 heette deze kerk (Herv) Andreas-kerk) vervaardigde de Firma Js. Zimmer & Zonen te Amsterdam in 1948 een luidklok. De

Luidklok 2

Voor de Duinzichtkerk vervaardigde de Fa. Zimmer & Zonen te Amsterdam in 1948 een driegelui. De kleinste luidklok daarvan draagt de naam van Jacobus.

Logo Spaans Genootschap

Het Spaans Genootschap van Den Haag, dat in 1920 werd opgericht als Genootschap Nederland – Spanje, voert sinds de jaren vijftig de naam Asociación

Sint-Jacobstraat

Aan het Spui lag het Patmos, een arm straatje in een zeer arme buurt. Aan dit Patmos stichtte de griffier van het Leenhof van

Glas-in-loodraam

De St. Jacobskerk, tussen Schipluiden en Den Hoorn, raakte overbelast, waardoor Den Hoorn een parochiekerk kreeg in 1915. De kerk binnenlopend ziet men in

Sint-Jacobsheren

In Dordrecht heeft een Sint Jacobsgilde bestaan dat veelal wordt aangeduid met de term Sint-Jacobsheren. Het gilde heeft sinds 1348 het Sint-Jacobsgasthuis beheerd. Behalve

Sint-Jacobsgasthuis 1a

Sinds 1348 bevond zich in Dordrecht een Sint-Jacobsgasthus aan de Grotekerksbuurt. Het gasthuis werd bestuurd door de Sint-Jacobsheren en het diende naast de sociëteitsfunctie

Sint-Jacobsgasthuis 1b

Nadat bij de grote stadsbrand in 1457 het gasthuis, de kapel en het termijnhuis verloren gegaan waren werden ze snel weer opgebouwd. Het gasthuis

Sint-Jacobskapel 1a

Deze kapel behoorde tot het Sint-Jacobsgasthuis aan de Grotekerksbuurt. Balen (p. 158) noemt deze kapel, evenals Lips (p. 127). Bij de stadsbrand van 1457

Sint-Jacobskapel 1b

Deze kapel behoorde tot het Sint-Jacobsgasthuis aan de Grotekerksbuurt. Balen (p. 158) noemt deze kapel, evenals Lips (p. 127). Na de stadsbrand van 1457

Sint-Jacobsaltaar 1

Dit altaar stond in de Sint-Jacobskapel behorend tot het Sint-Jacobsgasthuis aan de Grotekerksbuurt. Balen (p. 158) en Lips (p. 127) noemen het altaar in

Sint-Jacobsgesticht

Na de Reformatie werd de katholieke bevolkingsgroep sterk beperkt in hun mogelijkheden. Het duurde bijna twee eeuwen vóórdat het maatschappelijke leven weer opbloeide. Van

Sint-Jacobsstichting

Rond het midden van de 19e eeuw kwam de sociale zorg binnen het katholieke deel van de bevolking van Dordrecht geleidelijk op gang. Van

Pelgrimshuys

Het pand aan de Grotekerksbuurt dat nu Het Pelgrimshuys heet, staat op de plek waar vanaf 1348 het Sint-Jacobsgasthuis stond, dat bij de grote

Bovenlicht

In het bovenlicht boven de deur van het Pelgrimshuys bevindt zich een glas-in-loodraam met een afbeelding van Sint Jacobus met pelgrimshoed en pelgrimsstaf met

‘Jacobus’ Ziekenhuis

In 1913 waren het R.K. Ziekenhuis en het Sint-Jacobsgesticht samengevoegd tot de Sint-Jacobsstichting. Het ziekenhuis ontwikkelde zich verder op deze plek tot het in

Sint-Jacobskapel 2

Op het terrein van het katholieke ziekenhuis werd een kapel gebouwd. Deze kapel stond bekend als Sint-Jacobskapel, vermoedelijk door de historische plaats van het

Sint-Jacobsplein

Toen het ziekenhuis in 1989 verhuisd was naar Zwijndrecht is het gehele complex tussen de Grotekerksbuurt en de Houttuinen gesloopt. De kapel bleef behouden,

Sint-Jacobsgasthuis 2

Frijhoff noemt (p. 195) het bestaan van een Sint-Jacobsgasthuis aan de Groenmarkt, dus naast het veel bekendere aan de Grotekerksbuurt. Andere auteurs noemen het

Gevelsteen

Vlakbij de Grote Kerk is aan de voorgevel van Pottenkade 8 een gevelsteen uit 1613 ingemetseld met de volgende tekst:’Die mijnen naem wil weeten

Huis Sint-Jacob 1

Van Dalen (p 649) noemt vier huizen met de naam Sint-Jacob in Dordrecht. Het Huis Sint-Jacob in de Korte Breestraat droeg de gevelsteen die