Geschiedenis en Cultuur

Activiteiten

De gids voor de Pelgrim

In een nieuwe, geactualiseerde vertaling binnenkort beschikbaar!

De gids voor de Pelgrim is een 12^e eeuws document dat verhaalt over het pelgrimeren naar het graf van de heilige Jacobus in Santiago de Compostela.

Het is een levendige tekst, opgenomen in de Codex Calixtinus, met fascinerende details, geestig, met toespelingen en parodieën, en met groot ontzag voor heiligen en hun relieken. Het leest als een propagandaboek voor het pelgrimeren naar het graf van Jacobus in Santiago de Compostela. In een elftal hoofdstukken leest u over de wegen vanuit Frankrijk naar Santiago, over dagetappes in Spanje, over dorpen en steden langs de routes, over opvangcentra, rivieren en regio’s, hun bewoners en hun eigenaardigheden. En natuurlijk over de stad Santiago, het graf van Jacobus aldaar, de kathedraal en over hoe de pelgrims ontvangen moeten worden.

De tekst van de gids voor de pelgrim, in een vertaling van Jan van Herwaarden, is voorzien van een inleiding en een aantal beschouwingen over specifieke onderwerpen, onder meer het pelgrimeren in de 12^e eeuw, de wegen naar Santiago, de heiligen en hun relieken langs de route, de Codex Calixtinus en de (kerk)politieke context in Spanje van de 12^e eeuw.

Een aantrekkelijk en ruim vormgegeven boek met mooie foto’s en kaarten. De uitgave verschijnt eind oktober 2021.

Je kunt het boek bestellen in de webshop. Tegelijkertijd betaal je de totale kosten en dan wordt het boek na verschijning toegestuurd. De voorverkoop is afgesloten.

Reis naar Conques en Rocamadour, 20-25 oktober 2021

Deze reis stond op het programma voor najaar 2020, maar moest in verband met de Coronamaatregelen  uitgesteld worden.

Nico van Heijningen en Rijk Scheer, beiden lid van de werkgroep Geschiedenis en Cultuur, organiseren een excursie naar Conques. Je maakt uitgebreid kennis met deze etappeplaats aan de Via Podiensis. Tevens bezoek je plaatsen in de omgeving. Voorafgaand aan de reis is er een informatieve bijeenkomst in Utrecht.

Excursie Conques: daverend succes!

Het kostte de werkgroep Geschiedenis en Cultuur vijf jaar (!) voorbereidingstijd, deze zesdaagse excursie, maar dan heb je ook wat.

Het was een pareltje: de eerste buitenlandse excursie van het Genootschap: zestien mensen gingen in oktober op stap, voor verdieping en verrijking van de pelgrimstocht, maar vooral omdat het een heel leuk reisje was.  Een week lang bezochten we plaatsen die er toe doen op de Zuid-Franse Jacobsroutes (gereden door onze vaste chauffeur Alain).
We logeerden drie nachten bij de Norbertijnen in het lieflijke dal van Conques, om  vervolgens hoog op de rots van Rocamadour ons volgende bed te vinden.

Overdag hingen wij aan de lippen van gids Nicolas, terwijl we bezoekjes brachten aan romaanse kerken, bruggen, kruisen, rivieren, vergezichten en – niet te vergeten – zorgvuldig uitgezochte restaurantjes.

Geen timpaan bleef onbesproken, geen kapiteel onopgemerkt en geen moment onbenut. En met het maatwerk van de heren was het programma dusdanig afwisselend dat de informatiestroom moeiteloos binnen bleef stromen.

De veelzijdige kennis van Nicolas stroomde niet alleen binnen via de oren, onder andere ook het maagdarmkanaal behoorde tot het stroomgebied. Dat werd gestreeld na gastronomisch advies en inzicht in lokale lekkernijen.

‘s Avonds droomden we over alle verhalen, van tweestaartige zeemeerminnen, tetramorfen, centaurs en bloeddrinkende griffioenen. Althans, als een vals brandalarm niet afging, gevolgd door atletische Norbertijnen die dan de trap opstormden om ons te redden. Maar dat was gelukkig maar eenmalig. Wat leerden we ervan: dat die vriendelijke en gastvrije monniken in hun witte pij prachtig kunnen zingen en orgel spelen, maar dat ze bovendien ontzettend hard kunnen rennen.
Nicolas, Rijk en Yvonne, jullie waren onze kanjers. Namens de hele groep nogmaals: hartelijk bedankt voor deze fantastische reis!

Astrid Aansorgh

Het reliëf van Silos: Jezus en de Emmaüsgangers

Het klooster van Santo Domingo de Silos is bekend doordat de monniken er zo mooi zingen. Het ligt een 60 km ten zuiden van Burgos. Voor de meeste pelgrims te voet iets te ver van de route, maar voor fietsers mogelijk niet.
In dit klooster is een afbeelding van Jezus en de Emmaüsgangers te zien, waarbij Christus een schoudertas draagt met een schelp. Christus wordt hier gezien als een vroege pelgrim naar Jacobus. Dit roept vragen op en de werkgroep Geschiedenis & Cultuur geeft aan Albrecht Ploum de gelegenheid zijn visie in deze in een door hem geschreven artikel naar voren te brengen. Zie ook de website van de auteur.
De werkgroep neemt in deze geen stelling in, maar wil door het beschikbaar stellen van dit artikel wel bijdragen aan het voortduren van de discussie.

Het groen-witte stokje in de iconografie van Jacobus

Wie al langer lid is van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob kan zich mogelijk een jaarvergadering herinneren, waar Mireille Madou een interessante inleiding verzorgde over Jacobus en het twijgje. In de Jacobsstaf 1996 nr. 32 heeft zij daar een artikel over geschreven. De betekenis en de oorsprong van dit twijgje in de iconografie van Jacobus is nog niet geheel opgehelderd en daarom geeft de werkgroep Geschiedenis & Cultuur aan Albrecht Ploum de gelegenheid zijn visie in een door hem geschreven artikel naar voren te brengen. De werkgroep neemt in deze geen stelling in, maar wil door het beschikbaar stellen van dit artikel wel bijdragen aan het voortduren van de discussie.

Vacatures Werkgroep Geschiedenis & Cultuur

De Werkgroep Geschiedenis & Cultuur is op zoek naar:

• nieuwe leden voor de werkgroep
• beheerder van de lijst met jacobalia
• een coördinator/ondersteuner informatievoorziening.

Van zowel de coördinator/ondersteuner informatievoorziening als de nieuwe leden van de werkgroep wordt verwacht dat ze affiniteit hebben met geschiedenis en cultuur. De coördinator/ondersteuner informatievoorziening beschikt daarnaast over redactionele vaardigheden. Hij/zij verzorgt de informatievoorziening vanuit de werkgroep en denkt creatief mee over opzet en vormgeving van de webpagina’s. Vaardigheid in het omgaan met een tekstverwerkingsprogramma en basale ervaring met Excel zijn daarvoor voldoende. Via het kernteam van de werkgroep Website van het Genootschap is ondersteuning beschikbaar. Ben je geïnteresseerd of wil je meer informatie? Neem dan contact met ons op via het contactformulier in het blauwe vlak rechtsboven.