Jacobalia

In het eerste nummer van de Jacobsstaf, voorjaar 1989, staat een artikel van Mireille Madou, getiteld: ‘Jacobalia in Nederland’, een inleiding op de serie ‘Jacobalia in Nederland’. Madou definieert Jacobalia als ‘sporen die de cultus van Sint-Jacobus in de beeldende kunsten in Nederland heeft nagelaten’.

In het vijftigste nummer van de Jacobsstaf, juni 2001, wordt het woord ‘sporen’ in de definitie van Madou nader uitgewerkt: het betreft niet enkel objecten in de beeldende kunsten zoals bijvoorbeeld kerken, beelden, schilderijen, maar ook andere zaken die samenhangen met de cultus van Sint-Jacobus zoals Sint-Jacobusgasthuizen en -broederschappen.

De werkgroep Cultuur en Geschiedenis is nog een stap verder gegaan en beschouwt alles wat in het verleden of heden in relatie staat met Sint-Jacobus en de bedevaart naar Santiago als Jacobalia, zo bv ook een straat die vernoemd is naar Sint-Jacobus.

kies een plaats kies een provincie kies een regio

Sint-Jacobuskerk a

Tijdens de inpoldering en ontginning van het Bildt vanaf 1504 werd in het werk- en woonkamp Wijngaarden, dat later het dorp Sint-Jacobiparochie werd, een,

Sint-Jacobuskerk b

In 1570 kwam de stenen kerk gereed. Deze kerk werd gewijd aan Jacobus de Meerdere. Nog vóórdat de kerk gereed was werd pastoor Johannes

Groate Kerk

Sint-Jacobiparochie is ontstaan in 1505, toen Het Bildt werd ingedijkt. Het heette aanvankelijk ‘Wijngaarden’. Er ontstond een parochie, die aan Sint-Jacobus was toegewijd. In

Informatiecentrum NGSJ

Voor de arbeiders uit Wijngaarden die de in 1505 bedijkte kwelders van het Bildt ontginden was een kapel beschikbaar, toegewijd aan Sint Jacobus de

Icoon

In de Groate kerk of in het informatiecentrum bevindt zich een icoon van Sint Jacobus. Er zijn geen nadere bijzonderheden bekend over de voorstelling

Jabikshuus

Multifunctioneel centrum, gebouwd aan de achterzijde van de Groate Kerk.

Kunstwerk Boog

Met de opleving van de pelgrimage naar Santiago de Compostela ontwaakt ook de interesse voor dit Nederlandse ‘Santiago’. Met name de fietstocht van het

Kunstwerk Jacobsschelp

Het kunstwerk bestaat uit een in gele verf uitgevoerde schildering van het bekende logo van de tocht naar Santiago op het kerkplein. Het logo

Schelpsilhouet

De Groate Kerk in Sint-Jacobiparochie is het beginpunt van het Jabikspâd naar Hasselt in Overijssel. Dat pad vormt een aanlooproute naar Santiago de Compostela.

Dorpswapen

De heraldische beschrijving van het dorpswapen van Sint Jacobiparochie is: “Van blauw, omgekeerd en ingebogen gemanteld van rood; het rood beladen met twee heiligen,

Dorpsvlag

De dorpsvlag van Sint Jacobiparochie is afgeleid uit het dorpswapen en bestaat uit een rood vlak met daarin twee gele banen die verwijzen naar

Jabikspaad

Het Jabikspaad is een wandel- en fietsroute van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt in Overijssel. Het kan daarmee een aanlooproute naar Santiago de Compostela zijn. Voor

Stempel

Het stempel van Sint Jabik. Een driehoekig stempel met in het midden de Jacobsschelp, symbool van de pelgrims naar Sint-Jacobus op het Sterreveld, Santiago

Sint-Jacobsaltaar en -prebende

Roemeling vermeldt een Sint-Jacobsaltaar in de Sint-Martinuskerk (de huidige Martinikerk) in Sneek en een daaraan verbonden prebende.

Wisselprijs Elfstedentocht

Een zilveren schaal, vervaardigd door J.A. van Houten, zilversmid te Leeuwarden. In de rand van de schaal zijn de wapens van de elf Friese

Glas-in-loodraam

De huidige Sint Martinuskerk werd gebouwd in de periode 1869 – 1872 door de befaamde architect Dr.P.J.H. Cuypers. Het gebouw rust op twaalf pilaren,

Sint-Jacobskapel

Roemeling geeft aan dat in 1441 de kerk van Kortwoude geïncorporeerd is bij die van Surhuizum. De stenen uit Kortwoude werden gebruikt ter versteviging

Sint Jacobskerk

Roemeling vermeldt Jacobus als patroonheilige van de kerk in Teroele. Het was een oude kerk, want in 1578 is een sarcofaag uit het midden

Sint Jacobskerk

Roemeling geeft aan dat de kerk in Warstiens Jacobus als patroonheilige had. De kerk, waarvan een luidklok uit 1252 bewaard is gebleven in het

Sint Jacobskerk

Roemeling noemt in de lijst in bijlage 7 Jacobus als patroonheilige van de kerk in Warten (Wartena). In het tweede deel (Annex of zgn.

Glas-in-loodraam

De eenvoudige rooms-katholieke kerk, gewijd aan de H. Martinus van Tours, werd gebouwd in Wergea (Warga) vlakbij Leeuwarden in de jaren 1860-1862. De neogotische

Sint-Jacobsvaart

In Winsum is de Sint-Jacobsvaart te vinden. Over de herkomst van deze naam is verder niets bekend.

Sint Japiksdyk

Deze straat ligt haaks op de Sint Jacobsvaart, middenin een nieuwe wijk. Over het verband met Jacobus is verder niets bekend.

Sint-Jacobuskerk (p.c.)

Wommels had al vanaf ongeveer 1100 een kerk, die vanaf de Middeleeuwen gewijd was aan de apostel Jacobus de Meerdere. De huidige Hervormde Jacobikerk

Klok (luidklok)

In de toren van de Jacobuskerk in Wommels hangt een grote klok uit het jaar 1494, met de volgende inscriptie: SANCTUS JACOBUS MAJOR VOCOR

Zegel

Op het in 1961 op voorstel van Ds. J.J. Kalma ontworpen kerkzegel van de Hervormde Gemeente van Wommels zien we Jacobus wandelend door de

Gemeentewapen

Wommels is een dorp van Sint Jacob. De Jacobalia vindt men terug in het gemeentewapen en -vlag (zie aldaar). In 1999 ontwierp Jelle Terluin

Gemeentevlag

Wommels is een dorp van Sint Jacob. De Jacobalia vindt men niet alleen terug op het gemeentewapen, maar ook op de gemeentevlag. Op de

Sint-Jacobsaltaar en -prebende

Roemeling vermeldt een Sint-Jacobsaltaar in de Sint-Gertrudiskerk (de huidige Grote of Sint-Gertrudiskerk) in Workum en een daaraan gekoppeld prebende.

Beeld

Pastoor Janning werd op 15 juli 1914 geboren in het Drentse Nieuw-Schoonebeek. Na zijn studie aan de seminaries in Culemborg en Rijsenburg, werd hij

Dorpswapen

Het dorpswapen van Zurich (Surch) toont op een rood schild een schuine gele baan met drie Jacobsschelpen. De schelpen verwijzen naar de ligging van

Muurschildering

De bouw van deze oude St. Helenakerk is tot stand gekomen in de periode van de 12e tot het eind van de 15e eeuw.

Glas-in-loodraam

Het oudste deel van de kerk in Almen stamt waarschijnlijk uit de tweede helft van de 14e eeuw. In 1849 werd de kerk aan

Muurschildering

Een muurschildering van de apostelen Petrus, Johannes en Jacobus. Jacobus is herkenbaar als de Meerdere aan de pelgrimsstaf in zijn rechter hand.

Beeld

Een houten beeld van Jacobus als pelgrim met staf en jacobsschelpen op zijn hoed en op zijn mantel. Het is gemaakt door een voormalige

Reliëf

Een reliëf van het Laatste Avondmaal: Jezus en de twaalf apostelen. Jacobus de Meerdere was een van hen, maar wie is hij op dit

Sluitsteen

Eén van de kenmerken van de door Jan van Dongen ontworpen kerk, gereed in 1924, is boogvormen. Het schip van de kerk heeft aan

Glas-in-loodraam

Het imposante Klein Seminarie te Apeldoorn is in opdracht van het Aartsbisdom te Utrecht gebouwd in 1933 tot 1935 naar het ontwerp van Jan

Reliëf

Een hoge graftombe van de graaf Karel van Egmond staat aan de zuidzijde van de kooromgang in dit historierijke kerkgebouw uit de periode 1453-1579.

Altaarbeeld

Deze Martinuskerk is in 1875 gebouwd ten behoeve van de nieuwe parochie, oostelijk van de stadskerk. Vanuit het midden van de kerk, vooraan, ziet