Regiopagina Zuidwest Nederland

De pelgrim

Franse omgangsvormen.

“Frankrijk is een mooi land, alleen jammer dat er Fransen wonen,” zei toenmalig minister Annemarie Jorritsma ooit. Een niet zo handige borreltafeluitspraak voor een minister, maar eerlijk is eerlijk, zo dacht ik er ook wel een beetje over, totdat ik, lopend door Frankrijk mijn mening moest bijstellen.

Ik kwam er achter dat je met beleefdheid al een heel eind komt, zonder “bonjour monsieur/madame” heb je geen gesprek. Begin in het Frans, al ken je maar een paar worden, men vindt het al heel wat voor een buitenlander en het wordt gewaardeerd. Santiago zegt de meeste mensen niks, Saint Jacques des te meer. Veel Fransen hebben een pelgrim in de familie en kennissenkring of pelgrimeren zelf. Bij binnenkomst in een café dien je te groeten, verscheidene keren heb ik het meegemaakt dat binnenkomende gasten iedereen de hand schudden, óók die pelgrim in een hoekje. In een café in een dorpje ten zuiden van St. Quentin oogstte ik als pelgrim bewondering: “Vous êtes un poilu.” Poilu is de erenaam voor de Franse soldaten uit de eerste wereldoorlog. En ik moest voor een paar koppen koffie maar € 1,- betalen. Op diverse campings kostte het voor pelgrims niks. Dikwijls werd me koffie aangeboden als ik ergens vroeg om mijn waterfles te vullen. Toen ik samen met twee Franse pelgrima’s liep, en we in een gehucht een plaatsje in de schaduw zochten voor de lunch, werden in een hangar stoelen en tafel voor ons neergezet. We werden voorzien van brood, eieren, tomaten, komkommer, ham, kaas en kwam er een fles pineau op tafel. Later in Les Landes en de Pyreneeën hadden we soortgelijke ervaringen, meestal in afgelegen gehuchten. Een vervelende ervaring had ik wel met Nederlandse caravan kampeerders, die me doorstuurden naar het sanitair gebouw, toen ik vroeg of ik mijn telefoon bij hen mocht opladen.

Op heel die tocht dwars door Frankrijk met Fransen geen enkele negatieve ervaring? – Jawel, en dan nog wel met iemand waarvan ik het nog wel het minst verwachtte. Een paar dagen na mijn vertrek uit Parijs was ik na een hele ochtend zonder pauze gelopen te hebben, aangekomen in het dorpje Monnerville. Op een bankje bij de  parkeerplaats achter de kerk ging ik zitten en deed mijn schoenen en sokken uit om mijn voeten wat af te laten koelen. Intussen at ik mijn stokbrood met tomaat. Ik dronk er het laatste water uit mijn fles bij. Aan de overkant van de parkeerplaats stond een aardig huisje met een net tuintje. Er scharrelde een op het oog vriendelijke oude baas met een brilletje en een platte pet rond, die zijn poes te drinken gaf. Ik had hem af en toe wel eens naar mij zien kijken en ik bedacht dat ik hem wel om water kon vragen, dus toen ik mijn schoenen en rugzak weer aan had, belde ik bij hem aan. Nauwelijks had hij de deur opengedaan, of ik kreeg (in het Frans natuurlijk) van hem de volle laag. Hij wees naar zijn kat, dat die zich op straat zat te wassen, maar dat een mens dat niet hoort te doen. Veel begreep ik er niet van, en nog minder had ik er tegenin te brengen met mijn toenmalig schamele kennis van het Frans, maar ik kreeg het idee dat hij mij voor een zwerver aanzag. De woorden “pelerin” en “Santiago” drongen in ieder geval niet tot hem door. Op mijn herhaald verzoek, “s’il vous plaît, une bouteille de l’eau,” pakte hij toch mijn fles aan, smeet de deur dicht, en kwam na een tijdje toch met een gevulde fles terug, die hij zonder boe of bah overhandigde. Ik had amper de kans om te bedanken voordat hij de deur weer dicht gooide. “Je vais penser à vous à Saint Jacques”, ( ik zal aan u denken in Santiago) was een bedankje wat ik later van een Franse pelgrim leerde.  Ik heb het meerdere malen gezegd, niet aan iedereen gedacht, maar deze man ben ik nooit meer vergeten.

Het jaar daarna reden mijn vrouw en ik met onze camper de hele camino die ik door Frankrijk had gelopen nog eens na. Ik had haar over het mannetje verteld. Mijn Frans was intussen heel wat beter. In Monnerville stopten we op de parkeerplaats achter de kerk. “Zal ik aanbellen en het hem uitleggen?” vroeg ik. “Laat maar doen” zei ze. Dat is Zeeuws voor doe maar niet.

Groetjes Nico