Brede Sint Jacobsstraat

De naam Brede Sint Jacobsstraat kwam in 1705 voor als naam voor de Wirdumerdijk. In 1705 was de Sint Jacobspoort al lang verplaatst van de noordzijde van de Wirdumerdijk naar de zuidzijde bij de uitbreiding van de stad en verruiming van de omwalling eind 15e eeuw. De Wirdumerdijk was altijd al breder dan de Sint […]

Sint Jacobsvleugel

Het voormalige Sint Jacobsgasthuis was opgegaan in het Sint Anthony Gasthuis. Toen het Sint Anthony Gasthuis in de 19e eeuw te klein werd en het bestaande complex niet meer vergroot kon worden, begon men in 1861 met de bouw van het Nieuwe Anthony Gasthuis aan het Perkswaltje. De achterste vleugel, nu gelegen langs de Groeneweg, […]

Sint Jacobs- of Sint Jobsleen 1b

Het Sint Jacobs- of Sint Jobsleen was een kerkelijke instelling en daarmee een abstract begrip. In 1534 bij het overlijden van Pieter Johanz Auckama. de zoon van de halfbroer Jan Sybrens Auckama van de stichter van het Sint Jacobsleen Jelle Juwsma, werden zijn woonhuis en hof aan de bezittingen van het leen toegevoegd. Het hof […]

Sint Jacobs- of Tontjepijp

Op de overgang van de Sint Jacobsstraat naar de Wirdumerdijk ligt een genmetselde boogbrug. De brug ligt ook op de scheiding van het Nauw en de Nieuwstad. Zulke bruggen van metselwerk met randen van zandsteen en een wegdek van hardsteen komen in Leeuwarden meer voor en worden plaatselijk aangeduid als “pijp”. De pijp in de […]

Gedenksteen Sint Jacobsgasthuis

In de achtergevel van de Sint Jacobsvleugel van het Nieuwe Sint Anthony Gasthuis is een poortje met in de top een gevelsteen met een gouden klok op een blauw veld. Dit geeft aan dat het een deel van het Anthony Gasthuis is. Daaronder is in de omlijsting van de ingang een gedenksteen geplaatst. De steen […]

Sint Jacobsgasthuis

In 1478 begint Hille van Swol, na het overlijden van haar man Arent van Suerhusum, aan het oprichten van een gasthuis voor eerbare mannen en vrouwen die oud, ziek en verarmd zijn. Dit vloeide voort uit een testament dat zij in 1459 hadden opgesteld en waarbij een derde van hun bezit na overlijden bestemd moest […]

Sint Jacobs- of Sint Jobsleen 1a en -prebende

Een leen is een vorm van een beneficium, een kerkelijke instelling waarin bezittingen (bijv. land, huizen) zijn ondergebracht  en waarbij de uit dat bezit getrokken inkomsten (bijv. pacht, huur) gebruikt worden voor kerkelijke doeleinden. Een leen kon door particulieren gesticht worden en zij hadden het recht om de bestemming te bepalen. Het Sint Jacobsleen dankt […]

Putdeksel 4

NAVEL – UMBONIUM ‘KNOOPJES’ Umbonium is een klein fijn gevormd slakje uit de Stille Oceaan. De schelp is rijk aan parelmoer en wordt gebruikt om schelpendoosje te bedekken. Daarvoor worden ze in verschillende kleuren geverfd. De Umbonium schelp met zijn vele omgangen doet denken aan de spiraalvorm van een Melkwegstelsel. Navel en melkwegstelsel verbinden het […]

Putdeksel 3

GESLACHT – NEPTUNUS Gebruikt is de Neptunea tabulata; een prachtig gevormde schelp uit westelijk Noord-Amerika. De slak leeft op 400 meter diepte. In de renaissancetijd wordt het geslacht van Neptunus soms door een schelp verhuld. In een van de legenden van Sint Jakob wordt hij de dienaar van de God van de Zee genoemd. De […]

Putdeksel 2

DE KNIE – NAUTILUS De Nautilus is in feite een inktvis. De toegepaste vorm is die van de Argonauta. De Argonauta argo leeft in de warme gedeelten van de oceanen. De schelpen zijn zeer breekbaar. Ook het menselijk kniegewricht is kwetsbaar. Knieschijf en kniebanden kunnen de pelgrim plagen en verder reizen onmogelijk maken. De knie […]