Brede Sint Jacobsstraat

De naam Brede Sint Jacobsstraat kwam in 1705 voor als naam voor de Wirdumerdijk. In 1705 was de Sint Jacobspoort al lang verplaatst van de noordzijde van de Wirdumerdijk naar de zuidzijde bij de uitbreiding van de stad en verruiming van de omwalling eind 15e eeuw. De Wirdumerdijk was altijd al breder dan de Sint […]
Sint Jacobsvleugel

Het voormalige Sint Jacobsgasthuis was opgegaan in het Sint Anthony Gasthuis. Toen het Sint Anthony Gasthuis in de 19e eeuw te klein werd en het bestaande complex niet meer vergroot kon worden, begon men in 1861 met de bouw van het Nieuwe Anthony Gasthuis aan het Perkswaltje. De achterste vleugel, nu gelegen langs de Groeneweg, […]
Sint Jacobs- of Sint Jobsleen 1b
Het Sint Jacobs- of Sint Jobsleen was een kerkelijke instelling en daarmee een abstract begrip. In 1534 bij het overlijden van Pieter Johanz Auckama. de zoon van de halfbroer Jan Sybrens Auckama van de stichter van het Sint Jacobsleen Jelle Juwsma, werden zijn woonhuis en hof aan de bezittingen van het leen toegevoegd. Het hof […]
Sint Jacobs- of Sint Jobsleen 1a en -prebende
Een leen is een vorm van een beneficium, een kerkelijke instelling waarin bezittingen (bijv. land, huizen) zijn ondergebracht en waarbij de uit dat bezit getrokken inkomsten (bijv. pacht, huur) gebruikt worden voor kerkelijke doeleinden. Een leen kon door particulieren gesticht worden en zij hadden het recht om de bestemming te bepalen. Het Sint Jacobsleen dankt […]
Sint Jacobs- of Tontjepijp

Op de overgang van de Sint Jacobsstraat naar de Wirdumerdijk ligt een genmetselde boogbrug. De brug ligt ook op de scheiding van het Nauw en de Nieuwstad. Zulke bruggen van metselwerk met randen van zandsteen en een wegdek van hardsteen komen in Leeuwarden meer voor en worden plaatselijk aangeduid als “pijp”. De pijp in de […]
Gedenksteen Sint Jacobsgasthuis

In de achtergevel van de Sint Jacobsvleugel van het Nieuwe Sint Anthony Gasthuis is een poortje met in de top een gevelsteen met een gouden klok op een blauw veld. Dit geeft aan dat het een deel van het Anthony Gasthuis is. Daaronder is in de omlijsting van de ingang een gedenksteen geplaatst. De steen […]
Sint Jacobsgasthuis
In 1478 begint Hille van Swol, na het overlijden van haar man Arent van Suerhusum, aan het oprichten van een gasthuis voor eerbare mannen en vrouwen die oud, ziek en verarmd zijn. Dit vloeide voort uit een testament dat zij in 1459 hadden opgesteld en waarbij een derde van hun bezit na overlijden bestemd moest […]
Sint Jacobspoort

De Sint Jacobspoort stond op het eind van de Sint Jacobsstraat. De aanleg van een nieuwe singelgracht (1481-1494) maakte een nieuwe poort aan de Wirdumer- of zuidzijde van de stad noodzakelijk. Zo werd in 1494 de nieuwe Sint Jacobspoort gebouwd. Deze werd meestal Wirdumerpoort genoemd. Na de afschaffing van het poortgeld in 1831 werd deze […]
Putdeksel 7

HOOFD – JACOBSSCHELP De Sint Jacobsschelp ‘Pecten jacobaea’ leeft in de Atlantische oceaan. In Frankrijk (Coquille Saint Jacques) en in Spanje (Vieira) wordt deze schelp veel gegeten. De pelgrims van Compostela dragen de schelpen als souvenir en herkenningsteken bij zich. Overigens zijn de pelgimsschelpen in de meeste gevallen exemplaren van Pecten maximus, de Grote Mantel. […]
Putdeksel 6

BORST – ‘HART’: KAURI Kaurisoorten leven in vele soorten en variëteiten in de warmere delen van de oceanen over de hele wereld. Er bestaan vele soorten en ontelbare variaties in vorm en tekening. Daarom zijn ze zeer populair bij verzamelaars. De wetenschappelijke naam is Cypraea. Cypraea moneta wordt in Afrika en op Papua als betaalmiddel […]