Jacobalia

In het eerste nummer van de Jacobsstaf, voorjaar 1989, staat een artikel van Mireille Madou, getiteld: ‘Jacobalia in Nederland’, een inleiding op de serie ‘Jacobalia in Nederland’. Madou definieert Jacobalia als ‘sporen die de cultus van Sint-Jacobus in de beeldende kunsten in Nederland heeft nagelaten’.

In het vijftigste nummer van de Jacobsstaf, juni 2001, wordt het woord ‘sporen’ in de definitie van Madou nader uitgewerkt: het betreft niet enkel objecten in de beeldende kunsten zoals bijvoorbeeld kerken, beelden, schilderijen, maar ook andere zaken die samenhangen met de cultus van Sint-Jacobus zoals Sint-Jacobusgasthuizen en -broederschappen.

De werkgroep Cultuur en Geschiedenis is nog een stap verder gegaan en beschouwt alles wat in het verleden of heden in relatie staat met Sint-Jacobus en de bedevaart naar Santiago als Jacobalia, zo bv ook een straat die vernoemd is naar Sint-Jacobus.

kies een plaats kies een provincie kies een regio

Magnuskerk (p.c.)

De Hervormde of Magnuskerk zou volgens sommige bronnen oorspronkelijk gewijd zijn aan Sint Jacobus. Dit moet echter berusten op verwarring met de Jacobuskerk in

Klok (luidklok)

De klok in de toren van de N.H. kerk in Farmsum is gegoten in 1555 door de Utrechtse klokkengieter Jan Tolhuys. Hij was bestemd

Sint-Jacobuskerk (p.c.)

De kerk van Feerwerd heeft Jacobus de Meerdere als patroonheilige. De kerk dateert uit de eerste helft van de 13e eeuw, de toren is

Luidklok

Roemeling vermeldt een afbeelding van zowel Jacobus als van Liudgerus op de luidklok van de kerk in Garnwerd die zelf Liudgerus als patroonheilige heeft.

Beeld 1

De twaalf apostelbeelden zijn een geschenk van de arts/kunstenaar Koos van Bruggen aan de Doopsgezinde Gemeente in Groningen. Ze stonden in deze kerk centraal

Sint-Jacobusaltaar, -vicarie en -prebende

Roemeling vermeldt in zijn gedegen onderzoek van de kerken in de drie noordelijke provincies een Sint-Jacobusaltaar, -vicarie en -prebende in Stad Groningen. De beschrijving

Gevelsteen

Jacob Grovens en zijn echtgenote Eteke Sluchtinge stichtten in 1494 het Jacob en Anna Gasthuis. Dit gasthuis staat bekend als “lekkerbeetjesgasthuis”? of “lekkerbekkengasthoes”?, omdat

Kleermakersgilde

In de stad Groningen bestond een Kleermakersgilde dat is opgericht in 1420 en als patroonheilige Sint Jacobus had. Het gilde onderhield een kaars in

Hoedenmakersgilde

Het Hoedenmakersgilde in Groningen werd opgericht in 1499. Het gilde had Sint Jacobus als patroonheilige. Het gilde onderhield een licht in de Martinikerk. De

Linnenweversgilde

In Groningen bestond een Linnenweversgilde met Sint Jacobus als patroonheilige. De wevers waren al bekend in 1436. Het eerste keur van dit gilde dateert

Beeld 2

Een beeld van Sint-Jacobus de Meerdere uit het einde van de 14e eeuw (1385-1400), vervaardigd van Bamberger zandsteen. Jacobus draagt een schelp op de

Pelgrimsinsigne-1

Deze Sint-Jacob is in 1986 gevonden tijdens archeologisch werk in stad Groningen op de hoek Hardewikerstraat en Eerste Drift. Het is gemaakt van azabache,

Monstrans

Deze verguld zilveren monstrans is gemaakt voor de kerk in Campen (Ost-Friesland) en in de collectie van het Groninger Museum terecht gekomen. Ter hoogte

Aurifries

Op dit kazuifel staan op het aurifries op de voorzijde drie heiligen en wel van boven naar beneden Jacobus Maior, Ursula en Simon. Jacobus

Miskelk

De verguld zilveren miskelk is afkomstig uit Delfzijl. De vele schelpen die op deze kelk zijn afgebeeld verwijzen vermoedelijk naar Jacobus Major. De voet

Klokafgietsel Ulrum

In de serie afgietsels van klokken is er ook een van een klok uit Ulrum. Afgebeeld is Sint Jacobus de Meerdere. Hij draagt een

Klokafgietsel Garsthuizen

Op dit afgietsel van een klok uit Garsthuizen is Jacobus de Meerdere afgebeeld. Jacobus heeft een lange baard, een grote mantel en op zijn

Klokafgietsel Zuurdijk

Dit is een afgietsel in gips van een afbeelding op een klok uit Zuurdijk. In de band met figuren en tekst staat rechts een

Klokafgietsel Bedum

Het afgietsel in gips is van een afbeelding op een klok van de r.k. kerk in Bedum. Jacobus is afgebeeld met een lange baard,

Klokafgietsel Leegkerk (plus ontwerp)

Het afgietsel in gips betreft een afbeelding op een klok in Leegkerk. Jacobus is afgebeeld in pelgrimsgewaad met op zijn borst drie schelpen. In

Pelgrimsinsigne-2

Pelgrimsinsigne in de vorm van een Jacobsschelp. Zo’n insigne werd door een pelgrim uit Santiago de Compostela mee naar huis genomen. Dit exemplaar werd

Huis Sint Jacob 1

Dit is een van de twee huizen in stad Groningen met de naam Sint Jacob. Dit huis had de oudste rechten en dateeert uit

Huis Sint Jacob 2

Dit huis is gebouwd in 1612, de voorgevel is rijk versierd met Jacobsschelpen en boven in de gevel staat het jaartal 1612. Waarschijnlijk bracht

Jacobskerk te Houwingaham

In Houwingaham stond vanaf de 13e eeuw een aan Jacobus gewijde kerk. Houwingaham lag in Reiderland. Dit gebied verdronk door een reeks stormvloeden, waarbij

Jacobuskerk

De huidige kerk in Kropswolde is een in 1773 gebouwde vervanger van een kerk uit de 14e eeuw. De middeleeuwse kerk was volgens Roemeling

Luidklok

In de kerk van Leegkerk hangt een luidklok met een afbeelding van Catharina op de voorkant en van Jacobus de Meerdere op de achterkant.

Nicolaaskerk-a

De kerk in Onstwedde wordt voor het eerst genoemd rond 1150 en het was toen de enige kerk in het gebied Westerwolde. De kerk

Nicolaaskerk-b

In 1500 is deze kerk in gotische stijl gebouwd ter vervanging van een voorgaande kerk. De toren ging nu deel uitmaken van de kerk.

Kerkje

Het romaanse kerkje op de, in het begin van de 20e eeuw grotendeels afgegraven, wierde kijkt al sinds de 13e eeuw hoog uit over

Luidklok

In de toren van de kerk in Oostum hangt een naar Maria genoemde luidklok die in 1466 door Hendrik Kockenbacker gemaakt is voor de

Kerk

De kerk van Saaxumhuizen stamt uit de 13e eeuw. Door de 19eeeuwse pleisterlaag zijn de oude kloostermoppen van de muren niet meer zichtbaar. De

Jacobuskerk

In Solwerd stond een middeleeuwse Jacobuskerk die in 1536 bij een belegering van Appingedam is verwoest. Uit deze Jacobskerk (volgens andere versies uit de

Jacobikerk (p.c.)

De kerk is volgens de traditie oorspronkelijk gewijd geweest aan Jacobus de Meerdere. Volgens vroeger en meer recent onderzoek zou de kerk echter gewijd

Gewelfschildering

Bij de restauratie in de jaren 1972-1977 werden in het gewelf van koor een aantal wandschilderingen blootgelegd. Een daarvan was een voorstelling van Jacobus

Sint-Jacobus de Meerdere Kerk-a

Nadat in 1594 de Jacobuskerk overgegaan was in de handen van de protestanten, duurde het tot 1606 voordat de overgebleven katholieken zich organiseerden in

Sint-Jacobus de Meerdere Kerk-b

De plek van samenkomst van de statie van Sint-Jacobus de Meerdere in de schuurkerk aan de Achterweg (thans Schoolstraat) werd in 1823 vervangen door

Sint-Jacobus de Meerdere Kerk-c (r.k.)

De Rooms-Katholieke kerk ‘Heilige Jacobus de Meerdere’ staat aan de Hoofdstraat West in Uithuizen. Ter vervanging van een schuurkerk kwam de neogotische kerk gereed

Beeld 1

Dit beeld van Jacobus de Meerdere, de patroonheilige van deze kerk, valt op door de vergulde mantel. Jacobus draagt geen hoed, wel heeft hij

Beeld 2

Dit Jacobusbeeld is een geschenk van de parochie aan de pastoor bij gelegenheid van zijn 25-jarig priesterjubileum. Deze pastoor heeft zich ingespannen om de

Stempel

De Sint-Jacobus de Meerderekerk heeft een stempel. Er staat een afbeelding van een Jacobsschelp op en het randschrift luidt: “R. K. Kerk Jacobus de