Fietsers

Globaal komen de volgende fietsen in aanmerking voor een pelgrimstocht naar Santiago: Racefietsen: licht, kun je hard mee rijden, maar ook kwetsbaar vanwege de dunne bandjes. Alleen geschikt als je weinig tot geen bagage meeneemt. Mountainbikes: robuust, fijn als je veel offroad wilt rijden. Veel Spanjaarden rijden op mountainbikes over de routes voor wandelaars. Wij raden dat af. Trekkingfietsen of randonneurs: deze fietsen zijn speciaal ontworpen voor fietsvakanties en zijn robuuster dan gewone stadsfietsen. Ze zijn ook geschikt om (veel) bagage mee te nemen. Wij raden een trekkingfiets of randonneur aan voor je tocht naar Santiago. Ligfietsen: snel en comfortabel. Geschikt om bagage mee te nemen, klimmen valt soms tegen. Meer informatie vind je op www.fietsersbond.nl. E-bikes: kies een e-bike met voldoende vermogen en die geschikt is om bagage mee te nemen. Er zijn e-bikes met voor-, midden en achtermotor. In het algemeen is een fiets met middenmotor het meest geschikt. Verder heb je keuze uit naafversnelling, derailleur of automatische versnelling. Voor meer informatie: www.fietsersbond.nl, www.anwb.nl en www.fietsen123.nl.

Er zijn steeds meer mensen die de camino fietsen met een e-bike. De redenen lopen uiteen, vaak is het een kwestie van opzien tegen de heuvels en bergen. Het kan ook een oplossing zijn voor koppels of groepjes die samen op pad willen maar een verschillend fietsniveau hebben. Er zijn wel een paar zaken waar je op bedacht moet zijn voordat je een grote tocht per e-bike gaat maken.

• Mocht je nog een e-bike willen kopen kies er dan eentje die geschikt is voor het maken van langere tochten, met voldoende versnellingen en accucapaciteit en die geschikt is voor het vervoer van achter- en eventuele voortassen.
• Een e-bike is over het algemeen zwaarder dan een gewone fiets. Als de accu uitvalt of leeg is heb je dus een flinke uitdaging.
• Het vraagt enige voorbereiding en ervaring om je dag etappes goed te plannen. Je wilt nl voorkomen dat je accu leeg is voordat je je geplande bestemming hebt bereikt.
• Voor het opladen heb je uiteraard een oplader, kabel en CEE-stekker nodig, dat betekent dus ook meer gewicht.
• Zorg dat je accu voldoende capaciteit heeft. Minimaal 500 watt, er zijn inmiddels ook zwaardere. Een reserveaccu is ook een optie, maar is ook extra gewicht.
• Fietsfabrikanten geven vuistregels voor het aantal km dat je aankan met een volle accu. Maar ga daar niet zo maar van uit. Alles is afhankelijk van je eigen conditie, het terrein (heuvels, bergen, vlak), de wind (tegen of mee) en de mate waarin je gebruik maakt van de ondersteuning. Een aantal trainingsritten, in bergachtig terrein en in verschillende soorten weer, leren je wat je mogelijkheden zijn.
• Een tip van ervaren e-bike fietsers: hou bij je dagplanning ongeveer 20% capaciteit over, voor het geval een camping of hotel niet mee bestaat, gesloten of vol is.
• Opladen onderweg is meestal geen probleem. Campings hebben meestal plaatsen met stroom en in herbergen zijn ook voldoende stopcontacten. Als je kampeert is een verlengkabel wel handig. Halverwege een dag etappe opladen (bij een café of restaurant) kan, dan is een snellader wel handig.
• Wees zo goed mogelijk voorbereid op panne onderweg. Zorg dat je je fiets kent en dat je kleine reparaties zelf kunt uitvoeren. Volg een fietscursus (Europafietsers) of vraag je fietsenleverancier/fietsenmaker om instructies. Verdiep je in mogelijke elektrisch storingen, want daar zijn niet alle fietsenmakers in Frankrijk en Spanje in thuis. Een handig overzicht van mogelijke storingen en de oplossingen vind je bijv. op https://ebikesadvies.nl/e-bike-storingen.
• Meer nog dan voor gewone fietsen geldt: hoe geavanceerder de fiets(onderdelen), hoe lastiger om onderweg reparaties te kunnen laten uitvoeren.
• Voor elektrische fietsen zijn er meer beperkingen om je fiets vanuit Santiago terug naar huis te vervoeren. Elektrische fietsen mogen nl. niet mee in het vliegtuig, dit vanwege de accu. Het opsturen van de accu kan een oplossing zijn. Andere opties vind je op onze pagina "Terug naar huis".

De fiets voor de pelgrim moet aan een aantal basiseisen voldoen. Het frame moet stevig en stabiel zijn, ook met bagage. Racefietsen zijn daarom minder geschikt. De meeste pelgrims kiezen voor een zogenaamde trekkingfiets (ook wel randonneur genoemd) of hybride fiets. Alles is tegenwoordig online te koop, maar bedenk dat je een tocht van zo’n 2.500 km voor de boeg hebt. Een fiets die goed en lekker zit, is daarbij essentieel. Dat betekent een framemaat die past bij je lichaamsbouw en beenlengte en vooral met goed afgesteld stuur en zadel. Als je je fiets nog moet aanschaffen, verdient het aanbeveling je goed te laten voorlichten bij een rijwielzaak die ook ervaring heeft met langeafstandfietsers. Let bij de aankoop vooral op degelijkheid, duurzaamheid, gemakkelijk te repareren en verkrijgbaarheid van de onderdelen. Maak het niet te ingewikkeld. Niet alle fietsenmakers op je route zijn gespecialiseerd in geavanceerde fietsonderdelen. Fietsen volgens de laatste mode en met de nieuwste snufjes is misschien leuk, maar technische hoogstandjes kunnen stukgaan en de buitenlandse fietsenmaker heeft niet altijd de kennis en apparatuur om die te repareren. Sterk, duurzaam, eenvoudig te repareren en ruime verkrijgbaarheid van de onderdelen zijn zaken waar je meer aan hebt. Let verder op de volgende zaken:

• Bedenk van tevoren welke route(s) c.q. wegen je gaat fietsen en pas je fiets daarop aan. De meeste beschreven routes en tracks op deze website zijn geasfalteerd of anderszins verhard. Geen enkele route is echter vlak. Pas ook het aantal versnellingen aan op de route die je gaat rijden.
• Ontdek welk stuur je het fijnste vindt. Je hebt de keuze uit een gewoon stuur, racestuur, vlinderstuur of stuur met verhoogde uiteinden. Voordeel van een stuur met verhoogde uiteinden en een vlinderstuur is dat je je handen niet steeds in dezelfde positie hoeft te hebben.
• Je hebt de keuze uit verschillende soorten remmen. Voor een fietstocht naar Santiago de Compostela zijn schijfremmen of velgremmen het meest geschikt.
• Kies zo mogelijk anti-lekbanden en houd je banden goed op spanning.
• Een andere vraag is of je kiest voor clickpedalen of gewone pedalen; probeer uit wat je zelf het fijnste vindt.
• Voor het versnellingssysteem heb je de keuze uit een derailleur, een Rohloffnaaf of een Pinionsysteem. Gewone versnellingsnaven zijn minder geschikt voor rijden in de bergen met bagage. De Rohlhoffnaaf en het Pinionversnellingssysteem zijn extreem betrouwbaar, maar ook ruim €1.000, respectievelijk €2.000 duurder dan een fiets met derailleur. Voor meer informatie zie www.vakantiefietser.nl.
• Heb je eenmaal een fiets aangeschaft, laat hem dan goed afstellen en ga desnoods terug naar je rijwielhandel als je fiets toch niet lekker zit.
• Raak vertrouwd met je fiets voor je vertrekt en maak ook (meerdaagse) tochten met bagage. De fiets reageert anders als deze zwaar beladen is.

Je eigen fiets heeft de voorkeur, omdat die precies op jou is afgesteld. Als je niet in Nederland start, kan dat een reden zijn om een fiets te huren. Zeker op de Camino Francés zijn hiervoor veel mogelijkheden, maar de kwaliteit van de huurfietsen verschilt en het is de vraag of de fiets wel past en lekker zit. In Frankrijk bestaat er een keurmerk voor fietsverhuurders: Accueil Velo van de fietsbelangenorganisaties. Dit keurmerk tref je aan op onder meer hotels en fietsverhuurders die aan de eisen van Francevelotourisme voldoen. In Spanje is Bicigrino de belangenorganisatie speciaal voor fietspelgrims. Bij deze organisatie kun je onder andere fietshuur regelen waarbij de fiets klaarstaat op het startpunt en achtergelaten kan worden op de plek waar je je tocht wilt eindigen: www.bicigrino.com.

Waarom kies je ervoor om naar Santiago te fietsen? Het meest voor de hand liggende antwoord is dat je liever fietst dan wandelt (al zijn er zeker ook mensen die zowel te voet als per fiets zijn geweest). Al met al is het vooral een kwestie van persoonlijke voorkeur, dan wel eigen afwegingen. Eén ding staat vast: wie van fietsen houdt, kan zijn hart ophalen op de prachtige routes naar Santiago. Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob richt zich vooral op fietsers die over (half)verharde wegen en paden willen rijden. Mensen die met een mountainbike op pad gaan en over wandelpaden willen fietsen, laten we buiten beschouwing. Het fietsen over de drukbelopen wandelroutes van de camino raden wij af.

Alleen naar Santiago fietsen biedt maximale vrijheid en volop ruimte om tot jezelf te komen. De kans op ontmoetingen onderweg met andere fietspelgrims is ook groter. Maar het kan ook eenzaam zijn, zeker als je pech krijgt onderweg. Wil je samen met iemand anders of met meerdere personen naar Santiago, maar heb je geen reisgenoot? Ga dan naar onze pagina Ervaringen, waar je een oproep kunt plaatsen of andere oproepen kunt bekijken. Het voordeel van samen fietsen is dat je ervaringen kunt delen en elkaar kunt helpen bij tegenslagen.

Café St.Jacques waar pelgrims elkaar ontmoeten

Zie je het niet zitten om de hele tocht alleen of met een paar andere fietsers te plannen? Kies dan voor een georganiseerde fietsreis. Er zijn diverse reisorganisaties die zowel individuele als groepsfietsreizen aanbieden. Voordeel is dat alles (onderdak, bagagevervoer) onderweg voor je is geregeld. Nadeel is dat het aantal kilometers per dag precies vaststaat en je weinig ruimte heb om je eigen plan te trekken. Heb je interesse in georganiseerde fietsreizen? Kijk dan eens op de volgende websites:

• www.pelgrimroutes.nl
• www.snp.nl
• www.fital.nl
• https://cycle2explore.webs.com

Kleding en kampeerspullen Gulden regel voor het meenemen van bagage is: ‘wat je thuislaat is meegenomen’. Veel onderdelen van je uitrusting en kleding zijn tegenwoordig ook in lichtgewicht varianten te verkrijgen. Heel belangrijk om te weten: in Spanje is een fietshelm verplicht buiten de bebouwde kom. Maar wij adviseren, voor je eigen veiligheid, om altijd een fietshelm te dragen. Hoeveel je meeneemt, hangt in de eerste plaats af van hoe je wilt overnachten. Als je gaat kamperen heb je meer bagage (tent, matje, slaapzak, kookgerei, grondzeil, etenswaren) nodig dan wanneer je overnacht in hotelletjes, pelgrimsherbergen of B&B’s. Wil je overwegend in hostals slapen dan is een lakenzak of lichte slaapzak voldoende. Zie www.vakantiefieters.nl voor paklijsten en www.europafietsers.nl voor tips om gewicht te besparen. Denk voor kleding in laagjes. Ga je op een e-bike dan kun je overwegen een extra batterij mee te nemen. Vergeet dan in ieder geval je lader niet. Handig om mee te nemen is een kleine rugzak voor als je boodschappen doet, slippers voor bij het douchen en vergeet ook vooral je regenkleding niet. Probeer bij het pakken van je fiets - als je niet gaat kamperen - maximaal 15 kilo mee te nemen; bij kamperen ligt het maximum op 25 kilo. Denk eraan dat je ook water en eten moet meenemen. Dat weegt ook. Als je met meer mensen fietst, verdeel dan de gezamenlijke spullen. Een belangrijk onderdeel van je uitrusting is je fietsbroek. Zadelpijn is een van de meest voorkomende klachten bij fietsers. Met een goede fietsbroek én een goed passend en goed afgesteld zadel heb je minder kans op dit euvel. Zie voor meer informatie over zadelpijn de tips van een wielersportarts. Fietstassen Wil je onderweg kamperen, dan heb je voor je bagage zowel voor- als achtertassen nodig en de tent op de bagagedrager (tenzij je kiest voor een bagagekarretje, dan heb je geen tassen nodig). Ga je niet kamperen, dan volstaan meestal twee achtertassen. Zogenaamde drie-in-een-tassen zijn af te raden: onhandig en zwak in de naden. Handiger zijn losse tassen met een clicksysteem. Mensen met grote voeten doen er goed aan te kijken of er genoeg ruimte is tussen de hiel en (gevulde) tas. De meeste fietsers zullen verder telefoon, paspoort, portemonnee, pasjes, fototoestel, reisgids en kaarten in een stuurtas opbergen. Deze tas kun je gemakkelijk meenemen als je onderweg iets gaat bezoeken. Goede bagagedragers zijn belangrijk voor de stabiele loop van de fiets. Voor een goede verdeling van het gewicht is een combinatie van achterdragers en zogenaamde low riders aan de voorvork erg geschikt. Hoe lager het zwaartepunt, hoe gemakkelijker je fiets stuurt. Zorg voor een evenwichtige verdeling tussen links en rechts en voor en achter (ongeveer twee derde van het gewicht in de achtertassen en een derde voorin). Omdat het tijdens je tocht kan regenen, is het van belang dat je fietstassen waterdicht zijn. Om er zeker van te zijn dat je spullen niet nat worden, kun je ze ook nog in een plastic zak verpakken. Pak je fietstassen zo in dat je je bagage gemakkelijk kunt terugvinden en dat de tassen ongeveer even zwaar zijn. Houdt wat ruimte over voor etenswaren en dingen die je onderweg aanschaft. Bagagekarretje Je kunt je bagage ook in een bagagekarretje meenemen. Voordeel is dat je geen fietstassen aan je fiets hebt hangen, dat je meer kunt meenemen en alles netjes bij elkaar hebt zitten in één tas. Nadelen zijn er ook: je hebt een langere remweg, meer weerstand (vooral bergopwaarts vervelend!) en bent door de lengte minder flexibel. Je kunt kiezen uit fietskarren met één wiel of met twee wielen. De fietskarren hangen met één of twee punten aan de achteras van de fiets. Let op: het vervoeren van kinderen in een fietsaanhanger is in Spanje verboden!

Gek genoeg denken veel mensen dat het aantal kilometers dat je op een dag kunt fietsen ertoe doet. Veel belangrijker is hoe lang je op het zadel kunt zitten. Om de tocht naar Santiago te kunnen volbrengen, moet je minimaal zes uur per dag op de fiets kunnen zitten. Als je dit (nog) niet kunt, begin dan met een paar uurtjes per dag en bouw dit langzaam op. Het is in ieder geval verstandig om met een redelijke conditie aan de tocht te beginnen. Denk niet dat die conditie vanzelf wel komt tijdens de reis. Als je ongetraind begint, raak je al snel oververmoeid met een grotere kans op blessures. Het is verstandig ruim van tevoren te beginnen met trainen. Fiets ook eens met bagage en probeer wat hellingen te vinden. Je kunt bijvoorbeeld tien keer de Schellingwouderbrug op fietsen of als je bij zee woont de duinen opzoeken. Als je in de gelegenheid bent is een weekeindje Zuid-Limburg of Ardennen een aardig alternatief. De pelgrimsherberg Kafarneum in Vessem organiseert regelmatig voorbereidingsweekenden voor aspirant-pelgrims. Zie hiervoor de website van de Pelgrimshoeve.

Een lastige vraag om te beantwoorden. Elk jaargetijde heeft zijn charmes. Het is maar net waar je van houdt. Het voorjaar is mooi om van de ontluikende lente te genieten. Als je laat in de lente vertrekt, kun je het bovendien zo plannen dat je 25 juli – de naamdag van Sint Jacob – in Santiago kunt vieren. Prefereer je rust en wat ruigere weeromstandigheden? Dan zijn januari of begin september goede vertrektijden. Houd er wel rekening mee dat je in Spanje drie flinke bergketens van 1.400 meter hoogte over moet, dus het kan koud zijn en hard waaien. Bovendien is het ’s ochtends nog lang donker. Als je buiten het seizoen gaat, realiseer je dan dat niet alle hotels en onderkomens hun deuren hebben geopend. Zo zijn de meeste campings geopend van half april tot half oktober. Ga je in de zomer, dan weet je zeker dat alles geopend is. Maar het is, zeker in het zuiden van Frankrijk en in Spanje, dan wel een stuk warmer en drukker. De meeste pelgrims gaan tussen half april en eind september. Ons advies is om de periode eind april/begin mei te vermijden: dat is de drukste periode, waarbij er heel wat pelgrims Spanje intrekken.

Je krijgt te maken met twee factoren die het aantal kilometers per dag (sterk) kunnen beïnvloeden: wind en hoogteverschillen. Bij stevige wind kun je soms nog geen 10 kilometer per uur halen. Met hoogteverschillen krijg je al in de Ardennen te maken en richting de Pyreneeën worden de hellingen steeds steiler. Al met al leert de ervaring dat 60 à 80 kilometer per dag met een normaal bepakte fiets goed te doen is. Je hebt dan ook nog tijd om iets te bekijken. Start je vanuit huis, dan zal je er gemiddeld vier tot vijf weken over doen om in Santiago aan te komen. Een strakke planning van de dagafstanden voor meerdere dagen (of voor de hele tocht!) is af te raden. Veel beter is het rustig van start te gaan en jezelf de kans te geven te wennen aan elke dag fietsen met bagage. Je hebt dan minder kans op blessures bij de eerste langere hellingen.

Zichtbaarheid In het buitenland zijn automobilisten vaak minder gewend aan fietsers dan in Nederland. Zorg dat je goed zichtbaar bent, bijvoorbeeld door het dragen van een geel of oranje reflecterend hesje of reflecterende kleding. En geef tijdig aan wat je van plan bent te gaan doen. Helm In Nederland, België en Frankrijk is een fietshelm niet verplicht (in Frankrijk wel voor kinderen tot 12 jaar). In Spanje ben je verplicht een helm te dragen buiten de bebouwde kom. Voor je eigen veiligheid is het dragen van een helm aan te raden. Verkeersregels In het buitenland gelden vaak een paar andere verkeersregels. Kijk daarvoor op www.anwb.nl.    

De kosten hangen af van een aantal variabelen, zoals de afstand die je gaat afleggen, het aantal overnachtingen dat je nodig hebt en het soort overnachting dat je kiest. Als je ervoor kiest in pelgrimsherbergen te verblijven en zelf kookt, is je reis relatief goedkoop. Overnacht je op campings of in hotels, dan ben je aanzienlijk meer geld kwijt.

In het menu Eten en slapen vindt je tal van overnachtingsadressen, in Nederland, België, Frankrijk en Spanje.

Drink voldoende, vooral bij warm weer. Drink al een bidon leeg vóór je vertrekt en drink onderweg regelmatig. Water afgewisseld met sportdrank kan, maar niet iedereen verdraagt dit spul even goed. Drink zeker geen alcoholhoudende drank. Hongerklop: dit kun je voorkomen door vóór en tijdens je fietstocht regelmatig voldoende koolhydraten te eten, zoals bananen, mueslirepen. Zoute pinda’s of noten en zoute olijven vullen ook je zoutgehalte aan. Dit is vooral belangrijk als het warm is en je veel zweet.

Een pelgrimstocht is meer dan zo snel mogelijk van huis naar Santiago fietsen. Je wilt onderweg ook wel eens wat bekijken. Grote vraag is dan: waar laat je je volgepakte fiets? Als je met zijn tweeën bent, kan er een bij de fietsen blijven. Als je alleen op pad bent, is het een kwestie van je fiets met een solide slot ergens goed aan vastmaken en er het beste van hopen. Neem altijd wel de belangrijke papieren en waardevolle spullen (zoals je navigatieapparatuur en telefoon) mee. Ga je ergens lunchen of wat drinken, dan kun je je fiets meestal wel in het zicht zetten. Heb je een overnachtingsplek gevonden, vraag dan meteen bij binnenkomst waar je je fiets kunt stallen. Liefst achter slot en grendel. De meeste hostels, hotels en B&B’s hebben wel een plek daarvoor, desnoods in de bergruimte voor het bier. Maak wel een duidelijke afspraak over het tijdstip waarop je de volgende ochtend je fiets uit de stalling kunt halen. Bindt op een camping als het even kan je fiets met een solide slot vast aan een boom of paal.

Je kunt ervoor kiezen alleen via navigatie de tocht te rijden. Je mist dan wel de extra informatie uit de routeboekjes. Je kunt de GPS-bestanden downloaden op je telefoon of op een apart navigatietoestel, zoals Garmin of Mio. Voordelen van een apart toestel voor de navigatie (in vergelijking met je telefoon): de batterij gaat langer mee, de toestellen kunnen tegen de regen en hebben veel mogelijkheden. Ze nemen bovendien minder ruimte in op je stuur dan een smartphone en verbruiken onderweg geen data. Nadelen zijn er ook: ze zijn duur en je hebt meestal een computer nodig om de route in te laden. Je hebt naast je mobiel nóg een apparaat nodig om op te laden. En powerbank (al dan niet op zonne-energie) biedt reservecapaciteit.

Om in aanmerking te komen voor een Compostela (het bewijs van het voltooien van je pelgrimstocht), moet je het pelgrimsbureau kunnen laten zien dat je de tocht op eigen kracht gereden hebt. Leden van het Genootschap kunnen een credential (pelgrimspaspoort) aanvragen. Daarop kun je stempels laten zetten waarmee je kunt aantonen wanneer je waar geweest bent. In kerken, kloosters, toeristeninformaties, cafés en hostels kun je een stempel krijgen. Fietsers moeten in ieder geval op de laatste 200 kilometer voor Santiago twee stempels per dag halen. Pelgrims naar Santiago zijn herkenbaar aan hun St. Jacobsschelp. Deze kun je aan je fiets hangen of aan je stuurtas.

Na Santiago de Compostela loopt een oude weg naar Cabo Fisterra: de ‘Kaap van het einde van de wereld’. Deze weg werd al door de Kelten gebruikt. In Fisterra, aan het eind van de wereld, ging de zon onder en begon volgens de legendes het rijk van de doden en van de wedergeboorte. In de Middeleeuwen liepen veel Christelijke pelgrims daarom door naar Fisterra. We merken dat steeds meer pelgrims deze oude traditie weer oppakken, maar het is natuurlijk geen must. Sterker nog: in de oude Jacobslegenden komt Fisterra helemaal niet voor. Los van alle legendes is de route naar Fisterra overigens wel prachtig. Je loopt of fietst over ruige rotsen en staat voor je gevoel letterlijk aan het eind van de wereld als je de zee ziet.

In West-Europese landen zitten honden over het algemeen achter een hek of ze verlaten hun erf niet. Hoewel hun geblaf erg dreigend kan klinken, gebeurt het niet vaak dat zo’n hond je echt lastigvalt. Zwerfhonden, loslopende honden en mensen die hun hond uitlaten maar deze niet onder appèl hebben, kunnen wel problemen opleveren. 'Hij doet niks' stelt ook niet echt gerust als een hond tegen je tekeer gaat of je achterna komt, Enkele tips:

• • weeg af of je sneller bent dan je belager. Dit is zelden het geval. Vluchten triggert een hond sowieso;
  • een “Dazer” (elektronische hondenafschrikker) gebruiken kan effect hebben (de hond deinst even terug) maar succes is niet altijd verzekerd en het kan de hond - als die van de schrik bekomen is - extra triggeren;
  • kijk een hond niet aan, negeer hem, fiets - als dat mogelijk is - onverstoord, 'zelfverzekerd en relaxed' verder (ik ben de baas!, jij doet me niks!);
  • een effectieve middelen bij dreigende honden zijn ook: doen alsof je een steen naar zijn kop gooit of dreigen met een flinke stok of een lange fietspomp; dreigen of doen alsof je een steen naar hun kop wilt gooien (uiterst effectief). Als je een stok bij de hand hebt of een stevig lange fietspomp ben je ook baas!
  • (bij serieuze dreiging tot bijten): stap af, zet je fiets tussen jezelf en de hond en loop achteruit weg. Na enige tijd en voldoende afstand nemen heeft dit meestal effect.

In het onwaarschijnlijke geval dat je toch wordt gebeten door een hond: ga altijd naar een arts.

Pech is deels te voorkomen als je met een goed onderhouden fiets op pad gaat. Dat betekent dat je derailleur, balhoofd en remmen goed zijn afgesteld en je remblokjes, kabels, banden en ketting niet versleten zijn. Dit is al meer dan het halve werk. Als je dit onderhoud niet zelf doet, is zoiets een eenvoudige routineklus voor je fietsenmaker. Verder kun je zelf veel verhelpen als je een basisset gereedschap bij je hebt.  Voor een basisset gereedschap kijk je bij je fiets welke maten inbussleutel en welke maten bout/moer gebruikt zijn. Bij veel moderne fietsen heb je namelijk alleen nog inbusbouten. Neem alleen de bij jouw fiets gebruikte maten mee. Verder een schroevendraaier die past op de schroeven die op jouw fiets zitten. Tenslotte een lichte bandenplakset, een lichtgewicht fietspompje en een reserve binnenband. Het is absoluut noodzakelijk dat je een basisreparatie als een band plakken of je band vervangen zelf kunt uitvoeren. Het is vaak eenvoudiger om een lekke binnenband meteen te vervangen, dan te zoeken naar het lek. Ook is het handig als je je remmen en achterderailleur zo nodig kunt bijstellen. Verder is het zeer raadzaam af en toe te controleren of alle inbusbouten en andere bouten en moeren nog goed vastzitten. Op slechte wegen wil nog wel eens iets lostrillen.

Krijg je te maken met een onderdeel dat echt kapot gaat, dan moet je naar een fietsenmaker. Dankzij de voortschrijdende standaardisatie van onderdelen die worden toegepast op Europese fietsen (denk aan Shimano) zijn relatief veel vervangende onderdelen in het buitenland verkrijgbaar. Bij 'specials' is het tegenwoordig gebruikelijk dat de betere fietsenmaker onderdelen opstuurt naar elders in Europa. Dit betekent wel dat je jezelf een paar dagen moet vermaken op je pechlocatie. Daarnaast zijn er genoeg andere vakantiefietsers die je graag willen helpen of adviseren als je in de problemen zit.

Onderstaand, als wielerwoordenboek, de onderdelen van een fiets in het Spaans, Portugees en Frans:    

Nederlands	Spaans	Portugees	Frans
frame	cuadro	quadro	cadre
vork	horquilla	forquilha	fourche
wiel	rueda	roda	roue
vering	suspension	suspensao	suspension
velg	llanta	jante	jante
spaak	radio	raio	rayon
naaf	cubo	cubo	moyeu
lager	cojinete, rodamiento	rolamento	roulement
snelspanner	palanca, tornillo de apartura rapida	aperto rapido	serrage rapide
buitenband	cubierta	pneu	enveloppe de pneu
binnenband	cámara	camara de ar	chambre a aire
ventiel	válvula	válvula	valve
lekke band	pinchazo	discos	crevaison
gat	agujero, orificio	orificio	trou
reflector	reflector, catadioptrico	reflector	catadioptre
crank	biela	manivela	manivelle
stuur	manillar	guiador	guidon
zadel	sillin	selim	selle
ketting	cadena	corrente	chaine
kettingschakel	tronchacedenas	cadeado	maillon de chaine
tandwiel	plato	prato	plateau
pignon	pinon	rolamentos da pedaleira	pignon
remschijf/kabel	disco/cable de freno	disco/cabo de travao	disque/cable de frein
versnelling	cambio de marchas	mudancas	changement de vitesses
derailleur	desviador, cambio	desviador	derailleur
fietsslot	candado,antirrobo	cadeado ant-roubo	antivol
fietspomp	bomba de aire	bomba	pompe
fietsaanhanger	remolque de bici	reboque de bicicleta	remorque de velo
fietshelm	casco de ciclista	capacete	casque
fietstas	alforjas de bici	bolsa lateral	sacoche
gereedschap	herramienta	ferramenta	outil
fietswinkel	tienda de bicicletas	loja de bicicletas	velociste
fietscompartiment trein	cuarto de bicicletas	compartimento para bicicletas	compartiment velos
fietsverhuur	alquiler de bicicletas	aluguer de bicicletas	location de velos
kapot	roto	avariada	cassé
kinderfiets	bici de nino	bici de crianca	vélo pour enfants
fietsenstalling	aparcamiento de bicicletas	parque para bicicletas	parking velo
fietsenberging	garaje, cuarto de bici	arrecadacao para bici	abri à vélos

De gouden regel is: fietsen doe je op een fiets die je past. De goede framemaat is belangrijk, net zoals een goede zadel- en stuurafstelling. En natuurlijk een goed zadel! Een goede fietswinkel helpt je zowel met het bepalen van de goede maat fiets, als met het goed afstellen van je fiets en het kiezen van het juiste zadel; de stand van je zitbotjes is daarbij van belang. De meeste fietsblessures ontstaan door het trappen met een te zwaar verzet of zijn het gevolg van het niet bij elkaar passen van je fiets, je fietshouding en je postuur. Je lichaam moet zich in dit geval aanpassen aan de omstandigheden. Voordat je het weet, dwing je jezelf in een niet-optimale houding. In volgorde van frequentie van optreden zijn er de volgende blessures:

• lage rugpijn;
• knie- en bovenbeenklachten;
• nek- en schouderpijn, al dan niet gecombineerd met rugpijn;
• pols- en handklachten, die je vaak kunt voorkomen door je stuur wat hoger te zetten, fietshandschoenen te dragen en regelmatig met je handen van positie te wisselen;
• zitklachten, zoals zadelpijn en huidirritaties aan het zitvlak. Zadelpijn kan je veelal voorkomen door voorafgaand aan je tocht oefenritten te maken, met en zonder bagage (met bagage es echt anders dan zonder). Hiermee kweek je ‘zitvlees’. Ga verder af en toe op de trappers staan. Huidirritaties aan het zitvlak worden vaak veroorzaakt door verkeerde kleding. Een goede fietsbroek kan veel ellende voorkomen. Die heeft een zeem zonder naadjes en voert het vocht af, waardoor er minder irritatie ontstaat. Neem twee verschillende fietsbroeken mee (en probeer die van te voren uit!) zodat je bij eventuele irritaties door naadjes of plooitjes van een broek een andere broek kunt dragen. Zorg verder voor een goede hygiëne. Meer weten? Lees hier de tips van een wielersportarts.

Vaak ontstaat zadelpijn door een verkeerde houding. De goede framemaat is belangrijk, maar daarnaast zijn een goede zadel- en stuurafstelling belangrijk. En natuurlijk een goed zadel! Een goede fietswinkel helpt je zowel met het bepalen van de goede maat fiets, als met het goed afstellen van je fiets en bij het kiezen van een zadel; de stand van je zitbotjes is daarbij van belang. Laat je billen wennen aan het langere tijd achtereen op de fiets zitten. Ga dus trainen op je vakantiefiets, en ook met bagage; met bagage fiets je anders dan zonder. Wissel tijdens de rit van houding door af en toe op de trappers te gaan staan. En stap ook regelmatig af, om je omgeving lopend te bekijken bijvoorbeeld. Investeer in ten minste twee goede fietsbroeken (dit kost misschien wat, maar niets zo vervelend en hinderlijk als pijnlijke billen) en probeer die ook vooral van tevoren uit. Neem twee verschillende fietsbroeken mee, zodat je bij eventuele irritaties door naadjes of plooitjes van een broek een andere broek kunt dragen. Zorg verder voor een goede hygiëne. Meer weten? Lees de tips die we van een wielersportarts kregen.

Een val levert vaak lelijke schaafwonden en/of bloeduitstortingen op. Zorg in ieder geval voor een goed EHBO-setje zodat je onderweg kunt ontsmetten en verbinden. Bij forse schaaf-of vleeswonden is het raadzaam een arts of EHBO-post te bezoeken als je langer dan tien jaar geen tetanusinjectie hebt gehad. Voorkom zonnebrand: smeer je vóór - en ook regelmatig tijdens je tocht! - goed in met anti-zonnebrand met een hoge beschermingsfactor. Vermijd als het erg warm is de warmste uren van de dag zo tussen 12 en 15 uur. Neem je Zorgpas mee en sluit een reisverzekering af. Gebruik je medicijnen, neem dan ook een lijst mee met de namen van deze middelen en die van de werkzame stof. Een reisverzekering heb je nodig als aanvulling op de wettelijk verplichte zorgverzekering in Nederland. Kijk vooraf ook altijd even wat je moet doen als je in het buitenland naar de dokter, het ziekenhuis of een andere hulpverlener moet. Vaak ben je verplicht om eerst contact op te nemen met je zorgverzekeraar en/of met de alarmcentrale van je reisverzekering. Je kunt uiteraard bij klachten ook eerst je eigen huisarts bellen voor advies.