Ik kijk vaak en graag naar documentaires op 2Doc. Daar krijgen jonge documentairemakers een kans om via het platform ‘Makers van Morgen’ hun documentairetalent te tonen aan de kijker. Ik keek op 6 december jl. naar de korte documentaire ‘All Backwards’.
Tip voor de liefhebber
Vanuit de vraag hoe om te gaan met angst voor het onbekende, wijdden performancekunstenaars Merette van Hijfte en Samuel van Keeken zich aan een 600 kilometer achterwaartse pelgrimstocht, op de beroemde Camino de Santiago. Samen met hun teckel Murphy beginnen ze hun tocht bij de Frans-Spaanse grens. Dagenlang lopen ze achteruit door glooiende weilanden, zonovergoten bossen, en hoge, koude bergen. De wereld komt niet naar ze toe, maar beweegt zich van hun af. Dit perspectief zet de tocht naar Santiago in een compleet nieuw daglicht. Eentje van vergankelijkheid, schoonheid en aanwezigheid. Na 50 dagen komen ze aan bij Santiago de Compostela. Het onbekende is niet meer iets onbekends, maar een uitnodiging tot vertraging.
De documentaire is te bekijken via deze link: All Backwards – npodoc.nl
We zijn alweer aan het einde van 2025. Ik vond het een ‘ingewikkeld’ jaar (een betere duiding vind ik niet) op veel fronten en hoop oprecht op een positiever 2026. Namens de redactie wens ik iedereen liefdevolle dagen toe en op naar 2026. Maak er wat moois van!
Louise de Bont
Feestelijke jaarlijkse voorjaarsbijeenkomst
Het 40‑jarig jubileum van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob staat voor de deur. De officiële aftrap van dit speciale jaar vindt plaats in Utrecht en wel op zaterdag 21 maart in de Jacobikerk en een aantal nabijgelegen locaties.
Het thema van de ledenbijeenkomst luidt “Klank van de Camino”.
Klank is het totaal aan eigenschappen van een geluid, te weten toonhoogte, klankkleur, luidheid, duur van het aanzwellen, aanhouden en duur van het dempen van geluid. Deze eigenschappen komen terug in het gevarieerde programma.
Programma
Het belooft een muzikale dag te worden. Zowel in lezingen, presentaties als optredens. Waar haalt de pelgrim anno 2026 zijn wandelinspiratie vandaan, welke melodie of tekst geeft de pelgrim energie? Thema’s als liefde, vrijheid en het nastreven van geluk komen langs. Het belang van muziek als universele taal die emoties kan overbrengen en mensen kan verbinden, ongeacht hun achtergrond.
We gaan samen een Camino Top 40 samenstellen en als uitsmijter is er een concert.
Informatiemarkt en ALV
Een vast onderdeel van de landelijke ledenbijeenkomst is, naast de Algemene Ledenvergadering, de informatiemarkt, waar je de hele dag in diverse stands terecht kunt voor informatie over diverse pelgrimszaken, zoals routes, herbergen en werkgroepen van het genootschap.
Traditiegetrouw is er aan het einde van de dag een Café Saint‑Jacques, waarin we ervaringen kunnen delen over de tocht(en) die we hebben gemaakt, of vertellen over de plannen die we hebben voor nieuwe avonturen op de route naar Santiago. En… heffen we het glas op een geslaagde dag.
De voorinschrijving voor het boek De Camino de Santiago in 101 voorwerpen is gestart!
In het boek wordt aan de hand van een selectie van 101 voorwerpen het verhaal verteld van het pelgrimeren naar Santiago, in heden en verleden, vanuit Nederlands perspectief.
Ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van ons genootschap zijn er 500 exemplaren met korting voor onze leden beschikbaar. De prijs bij voorintekening is € 19,50 (excl. verzendkosten). Voorintekening/bestellen tegen deze prijs kan via de webwinkel van het genootschap (eerst inloggen als lid) via bijgaande button.
Het boek verschijnt op 25 april 2026.
De reguliere prijs is € 24,50 (excl. verzendkosten).
Wees er snel bij, want op = op!
Gabriël van de Luitgaarden
Penningmeester
Met schrik en verslagenheid vernamen we van het overlijden van Tilly Post op 3 december; ze werd slechts 71 jaar. Tilly was een bevlogen pelgrim, die samen met haar man Dirk – na hun eerste camino – Op Hodenpijl heeft opgezet: een prachtige plek aan Jacobsweg Die Haghe, voor pelgrims en vele anderen.
In september 2008 stelden Tilly en haar man zich als volgt voor in Jacobsstaf 79, in de rubriek Zoekertjes: ‘Wij, Dirk en Tilly Post, hebben in 2004 de pelgrimstocht gemaakt en zijn geïnspireerd geraakt door de fraaie romaanse kerkjes in Frankrijk, waar je altijd naar binnen kon en de stilte en de eenvoud kon ervaren. Wij hebben in 2004 in Schipluiden een vervallen kerkje aangekocht, en er drie jaar over gedaan om het te restaureren en het open te stellen voor iedereen; een kerkje van liefde en licht…’
Tilly is op 13 december in besloten kring begraven op een natuurbegraafplaats in Drenthe, met haar schelp bij zich.
Hoe vind ik een herberg om te hospitaleren?
Het is altijd een lastig begin. Hoe vind ik mijn ideale herberg?
Hoe schrijf ik mij in bij een herberg waar ik graag zou willen hospitaleren?
Vragen als:
– Moet ik gecertificeerd zijn of een cursus gevolgd hebben?
– Hoe zit het met de talen?
– Welke voorwaarden?
– Wanneer en hoe moet ik mij inschrijven?
– Kan het ook met z’n tweeën?
Enzovoort…
Antwoorden vinden op deze vragen en hulp bij het inschrijven is een onderdeel van de werkgroep Hospitaleren.
Om dat te realiseren biedt de werkgroep de aspirant-hospitaleros (m/v) aan om op 23 en mogelijk 24 januari 2026 (afhankelijk van het aantal deelnemers) te helpen bij het opstarten naar het zoeken van die herberg.
Waar: Huis van Sint Jacob, Janskerkhof 28a, 3512 BN Utrecht
Wanneer: 23 januari: 09.30 – 10.45 uur en 11.00 – 12.15 uur (mogelijk: 24 januari: 11.00 – 12.30 uur en 13.00 – 14.30 uur)
Neem je laptop mee!
Opgeven voor 1 januari 2026 bij het secretariaat via bijgaande button.
Werkgroep Hospitaleren – Carla Gigengack
Zoals elk jaar organiseerden Huberta en Arno een DankjeWElkom bijeenkomst. Een dag om met alle vrijwilligers terug te kijken op het afgelopen jaar en voor nieuwe vrijwilligers een dag om informatie te vergaren om wellicht ook actief te worden in de herberg. De editie van 2025 was op 25 oktober in het LandHuus van het ZorgErf in Putten.
Dit jaar was het programma anders… de ruim 70 gasten waren getuige van de overdacht van de Herberg. Rene en Yvonne van der Leest zijn de nieuwe eigenaren van de herberg in Le Chemin geworden Zij ontvingen van Arno en Huberta een fotoboek van de herberg. Een fotoboek dat prachtig in beeld brengt hoe de herberg in 10 jaar tijd is omgetoverd tot een sfeervolle historische plek voor pelgrims.
Daarna werden Arno en Huberta uitgebreid bedankt en in het zonnetje gezet voor hun toewijding in de afgelopen 22 jaar in hun herbergen. Ruim 37.000 pelgrims hebben er overnacht!
Ook Rene en Yvonne sliepen in de herberg in Le Chemin in 2022 toen ze met de fiets vanuit Putten naar Santiago gingen. Hun eerste ervaring in een pelgrimsherberg en zoals ze vertellen de mooiste en meest inspirerende slaapplek van de hele camino. Daarom zijn zij zeer dankbaar dat zij de donativo herberg kunnen voortzetten. Zij zetten het voort met dezelfde intentie en kijken er naar uit om de pelgrims gastvrij te ontvangen met een heerlijke maaltijd zodat zij de volgende ochtend weer uitgerust op pad kunnen gaan. Arno en Huberta gaan een nieuw avontuur aan in Vezelay waar zij een pelgrimsinspiratieplek willen ontwikkelen onder dezelfde naam L’Esprit Du Chemin, vandaar dat de herberg in Le Chemin verder zal gaan onder de naam Gîte Pèlerin – Le Chemin.
Naast 14 slaapplekken voor pelgrims beschikt Gîte Pèlerin – Le Chemin over een tweepersoons pelgrimshuisje met eigen ingang, keuken en huiskamer. In het lustrumjaar is dit huisje te gebruiken door pelgrims van het eerste uur. Zij die wellicht niet meer in staat zijn om de route te lopen of fietsen maar zich willen onderdompelen in de pelgrimssfeer. Voor wie hier meer informatie over wil kan een mail sturen via bijgaande button.
Je favoriete lied voor onderweg
Als je als pelgrim onderweg bent naar Santiago, kan het zijn dat een lied of melodie je gedurende de tocht vergezelt. Niet als een muzikale oorworm, maar als een aangename steun bij het lopen of fietsen. Zo is bekend dat Bram van der Wees, erelid en oud-redacteur van de Jacobsstaf, zijn passen zette op het ritme van Och, was ik maar bij moeder thuis gebleven van Johnny Hoes. Maar het kan ook zijn dat je de tekst van The Road Ahead van City to City toepasselijk vond bij het uitzicht op de lege weg die zich voor je uitstrekte. Marcel Hermens heeft hierover voor de Jacobsstaf (2013, nr. 99) een mooi artikel geschreven naar aanleiding van een oproep van de redactie.
The road ahead is empty
It’s paved with miles of the unknown
Whatever seems to be your destination
Take life the way it comes, take life the way it is
In het kader van het 40-jarig bestaan van het NGSJ willen we een top 40 samenstellen van de liedjes die de pelgrims onderweg hebben gezongen. Misschien heb jij ook een muzikale herinnering die opgeroepen werd op een moment dat je op pad was of een heb je gaandeweg een nieuw lied ontdekt en in de rugzak meegedragen. Zoals het bekende Franse Ultreia, dat het lijflied van menig pelgrim is geworden.
Tous les matins nous prenons le chemin,
Tous les matins nous allons plus loin.
Jour après jour, St Jacques nous appelle,
C’est la voix de Compostelle
Je kunt je favoriete nummer aanmelden van 1 januari tot 1 maart 2026 via bijgaande button.
Van alle inzendingen wordt een top 40 samengesteld die als playlist op Spotify zal worden geplaatst. In het juninummer van de Jacobsstaf zal een artikel over de lijst verschijnen met een overzicht van de top 10, compleet met een korte toelichting van de inzender(s).
Werkgroep Ledenbijeenkomsten
10 en/of 11 januari 2026
Enkele jaren geleden ontstond in Tasmanië een traditie om op 10 en 11 januari, dus het tweede weekend van ieder nieuw jaar, met een groep een stuk van een caminoroute te lopen. Later ontstond het idee om op die dagen met pelgrims uit de hele wereld te lopen, ieder op pelgrimswegen in eigen land. Door daar foto’s van te maken, met duidelijke kenmerken van het land waar gelopen is, en die foto’s naar Tasmanië te mailen, ontstaat vanzelf een ‘Global Camino’, gelopen door pelgrims op alle continenten en in vele landen.
Als je aan deze bijzondere pelgrimsgebeurtenis wilt meedoen, meld je dan aan (Facebook) via bijgaande button, dan word je geregistreerd en krijg je nadere informatie.
Maak tijdens je wandeling op 10 en/of 11 januari enkele foto’s van de wandelgroep, met duidelijke tekens waar je vandaan komt (vlag, badge, molen, polder). En stuur die ook naar de redactie van Ultreia via bijgaande button, zodat we in de volgende nieuwsbrief een indruk kunnen krijgen van de groepen die meegelopen hebben op deze Global Camino.
Piet van Adrichem
Voorzitter
Beste wandelvrienden,
Het bestuur van Regio Zuidwest nodigt u van harte uit voor onze Nieuwjaars Snerttocht en bezichtiging van de Heilige Bonifaciuskerk op zaterdag 10 januari 2026 om 10.00 uur.
Startlocatie en ontvangst: Bonifaciuskerk, Kwadendamme
Start wandeling: om 10.45 uur; een wandeling van 10 km – een route die voor iedereen goed te doen is.
Tijdens de tocht genieten we van de winterse sfeer en lunchen we met een warme kom erwtensoep met roggebrood.
We eindigen weer in Kwadendamme.
Aanmelden hiervoor i.v.m. de catering via bijgaande button.
Het bestuur van de regio wenst u alvast een zalig Kerstfeest en een gelukkig en gezond nieuwjaar.
Moge 2026 gevuld zijn met mooie en waardevolle wandelkilometers.
Bon Camino,
Bestuur regio Zuidwest
Bij pelgrimsherberg Kafarnaüm staat er nog één activiteit op het programma voor 2025, de Midwinterwandeling op 28 december. Er zijn nog plaatsen vrij, maar als de weerberichten straks bekend zijn, is de lijst zo vol.
Daarna begint in het nieuwe jaar al snel het programma voor 2026.
Het nieuwe programmaoverzicht wordt gepubliceerd op de website van de pelgrimsherberg via bijgaande button. Dat programma bevat de bij de herberg bekende elementen van verstilling, vertraging en verbinding.
Informatie
Een deel van de activiteiten is ter informatie en voorbereiding voor pelgrims naar Santiago en Rome. In 2026 voor het eerst ook een weekend speciaal gericht op “pelgrimeren dicht bij huis”.
Lang niet alle pelgrims hebben tijd, geld en de gezondheid om lange tochten te ondernemen en kunnen uitstekend dichterbij onderweg gaan.
Ook daar hebben we informatie over, we wonen immers op een kruispunt van pelgrimsroutes en we organiseren de Mini Pelgrimage rondom Vessem.
Stilte
In 2026 bouwen we het aanbod van langere en korte stilteweekends uit. Er komen drie langere stilteweekends, met ieder hun eigen motief en vier stiltewandelingen met als motief het geldende seizoen.
Vorig jaar waren deze weekends zo snel uitverkocht dat we het aantal hebben uitgebreid.
Bezinning
Een scala aan activiteiten gericht op bezinning staat op het programma.
Vorig jaar nieuw in het programma, volgend jaar komen ze twee keer terug, de weekends over Paden van Rouw. Daarbij is aandacht voor de verwerking van alle soorten verlies en rouw; ook daar is tijdig inschrijven aanbevolen.
Het labyrint, op Wereld-labyrintdag en ook een keer te lopen als lichtlabyrint in de donkere dagen van november. Kennismaking met Franciscus en natuurlijk de bekende klank en zangdagen.
Je bent van harte welkom in 2026.
Schoenen in pelgrimsoord Klooster Wittem
Klooster Wittem, vanouds een bekend bedevaartplaats in Zuid-Limburg, heeft zich ontwikkeld tot een pelgrimsoord van waaruit pelgrimstochten worden gehouden, zoals het PeerkePad naar Tilburg. Het is ook de thuishaven van de Stichting Pelgrimswegen & Voetpaden (SPV) die eendaagse pelgrimswandelingen organiseert in en rond Limburg.
Aan het klooster is een informatie- en ontmoetingscentrum verbonden waar regelmatig lezingen en exposities worden gehouden.
Vanaf zaterdag 11 april 2026 is er een maand lang een bijzondere expositie, waaraan pelgrims en wandelaars actief kunnen bijdragen door hun (gebruikte en eventueel al versleten) wandelschoenen tijdelijk ter beschikking te stellen.
Pelgrims vertellen graag na thuiskomst over hun belevenissen, maar in deze expositie worden niet zij, maar hun schoenen uitgenodigd hun verhaal te doen!
Misschien het belangrijkste in de uitrusting van een pelgrim zijn haar of zijn wandelschoenen. Ze kunnen je goed op weg helpen, maar ook tot last zijn… Als ze konden praten zouden ze veel te vertellen hebben…
Na een lange pelgrimstocht of vele wandelingen zijn ze versleten. Je gooit ze niet weg, juist vanwege alles wat ze hebben meegemaakt. Maar ze staan daar maar achter in de kast, nutteloos en uitgewerkt… Pelgrimsoord Klooster Wittem roept op: breng je oude wandelschoenen weer tot leven! Laat ze hun verhaal doen!
Zet het verhaal van jouw schoenen, een pelgrimstocht of een bijzondere belevenis, op een A4-tje en stuur het ons toe via bijgaande button, met een foto van de pelgrim. Wij regelen dan met jou hoe die oude wandelschoenen in maart – in bruikleen ! – naar ons toe komen (gebracht, gehaald of verstuurd). Wij maken er een mooie expositie van in ons pelgrimsoord: jouw schoenen, met ernaast hun/jouw verhaal in A3-formaat. En misschien nog wat attributen.
Op 11 april 2026 wordt de expositie geopend. We nodigen dan de vertellers van de leukste verhalen uit om -namens hun schoenen- hun verhaal te vertellen. Daarna is de expositie open tot en met zondag 17 mei 2026 (dagelijks van 09.00 tot 17.00 uur) in Scala, de ontmoetingszaal van Klooster Wittem, Wittemer Allee 34, 6286 AB Wittem.
Meedoen of meer weten?
Neem contact op met Henk Erinkveld via bijgaande button.
Er zijn weer nieuwe afleveringen verschenen in Camino NL:
Carina Groot is de zus van Gerrie Groot, die eerder in de podcast over zijn tocht naar Santiago heeft verteld en die na thuiskomst zowat zijn hele dorp aan het pelgrimeren heeft gekregen. Gerrie’s zus Carina is ook op pad gegaan en ondanks een ongelukkige val onderweg heeft ze haar tocht volbracht.
Elske Bollema & Bernd Mintjes begonnen een herberg in een stil dorp op de Meseta.
Lienne Boomsma uit Friesland wilde op haar 5e jaar al de Camino lopen en in 2025 was het dan eindelijk zover.
Deborah van der Vlist liep van Nederland naar Santiago en haar reis eindigde in Zweden.
Camino NL is te beluisteren via onze website, Spotify, Apple podcasts en op camino.buzzsprout.com.
Ultreia is een uitgave van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Voor meer informatie en nieuws zie de website www.santiago.nl en de Facebookpagina Nederlands Genootschap van Sint Jacob | Facebook, waar je ook tips en ervaringen kunt uitwisselen met andere pelgrims.
Redactie: Louise de Bont
Redactieondersteuning: Ellen Eumelen
Tegenlezers: Ellen Eumelen en Janine Verhaaf
Verzending: Han Lasance
Deadline/publicatiedatum: de Ultreia verschijnt rond de 20e van iedere maand.
Wij zien je kopij in Word, maximaal 300 woorden, platte tekst zonder opmaak graag voor de 15e, bij voorkeur met een relevante foto/afbeelding in Jpeg/Jpg (met bronvermelding) erbij. Wij gaan ervan uit dat wij deze foto dan vrij mogen gebruiken en zien je bijdrage graag tegemoet op ultreia@santiago.nl.
Let op: indien anders dan bovenstaand aangeleverd behouden wij ons het recht voor de kopij aan te passen!
Foto’s: voor deze Ultreia is gebruik gemaakt van foto’s van https://pixabay.com/
Algemene informatie: het mailadres ultreia@santiago.nl is uitsluitend bedoeld voor kopij! Wijzigingen in het lidmaatschap kun je zelf via je persoonlijke account op www.santiago.nl regelen. Voor vragen over de vereniging of anderszins kun je een mailtje sturen naar info@santiago.nl
Vertrouwenspersoon: het genootschap heeft vertrouwenspersonen die je kunt benaderen indien er sprake is van ongewenst gedrag of voor een vertrouwelijk gesprek. Voor nadere informatie: https://www.santiago.nl/genootschap/vertrouwenspersonen/
