Hoe de maatschappij zonder vrijwilligers zou functioneren is moeilijk voor te stellen. Ik las op een inspiratieplatform “Vrijwilligers zijn het cement van de samenleving. Als ze er allemaal mee zouden stoppen zou de samenleving ontwricht raken”. Legio organisaties, van sportclubs tot maatschappelijke organisaties, van zorg tot bibliotheken, zijn afhankelijk van vrijwilligers voor hun activiteiten en hun voortbestaan.
Dat geldt ook voor het NGSJ. Wij zijn een vrijwilligersorganisatie met vierhonderd vrijwilligers! In deze Ultreia wordt er aandacht besteedt aan het ’Vrijwilligershandboek’ waarin de doelstellingen en werkafspraken zijn vastgelegd. En ja, ook zijn er regelmatig vacatures. Deze maand zijn twee vacatures geplaatst: ‘Webcoördinator’ en ‘Redacteuren Ultreia’. Twee mooie functies.
Verder een praktische mededeling om rekening mee te houden als je in het voorjaar 2026 op pad wil gaan; de tijdelijke sluiting van het vliegveld van Santiago de Compostela, dus precies de periode dat velen (weer) op pad gaan. Dus let op!
Ook het verhaal van een door extreem weer getroffen pelgrimsrefuge waar het ondanks de materiele schade, met een beetje hulp toch goed is afgelopen. Genoeg te lezen, voor elk wat wils.
Ik wens alle helden die nu onderweg zijn of gaan … Buen Camino!
Louise de Bont
Geluif in ‘t Goeie
Impressie door Martien Bron
Op zaterdag 8 november 2025 kwamen vierhonderd pelgrims samen in Roermond voor een dag van ontmoeting, lezingen, wandelingen en muziek, onder het motto Geluif in ’t Goeie.
Na een lange reis vanuit het noorden klonken de doedelzakken, alsof we Santiago binnenliepen. Meteen was er die karakteristieke pelgrimswarmte: een glimlach, een handdruk, een kort praatje in de rij voor de koffie.
Ron Ramakers van de regio-commisie en burgemeester Yolanda Hoogtanders openden de dag. De burgemeester wil na haar burgemeesterschap een camino lopen, wat leidde tot een zacht geroezemoes in de zaal.
De dag bood een rijk programma waaruit het moeilijk kiezen was. Ik begon met de lezing ‘Pelgrimeren bij de Hindoes’ door hoogleraar Paul van der Velde. Hindoes willen zo dicht mogelijk bij Krishna zijn, daarom gaan ze naar heilige plaatsen zoals Varanasi of de berg Kailas. Rondom deze berg zou ik ook wel eens willen lopen. We zagen foto’s van kinderen verkleed als koning/in, ‘bijna carnaval’, zei Paul en dat voelde weer dichtbij.
Verassend was het verhaal van Henk Erinkveld, rector van het Redemptoristenklooster in Wittem: zoveel oude en nieuwe pelgrimswegen zijn er in Limburg en Brabant. Ook sprak hij over wandelen, bezinnen en verbinden en daarom wil ik opnieuw op weg.
Tijdens de lunch klonken de warme klanken van Tuna de Maastricht. Bij een tafel trokken de albums met camino-aquarellen van een onbekende kunstenares mijn aandacht: kleine, intieme en herkenbare momenten in kleur.
’s Middags ging ik opnieuw naar Paul Van der Velde over ‘Pelgrimeren in het boeddhisme’. Boeddhisten willen in de voetsporen van de Boeddha lopen, maar dat mag ‘ook met de bus’.
Cornelius Leonardus sloot de dag muzikaal af en bracht speciaal voor ons het Ultreia lied van de pelgrims. Prachtig gezongen!
Dank aan regio Limburg voor de uitstekende organisatie.
Ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob verschijnt komend voorjaar ‘De Camino de Santiago in 101 voorwerpen’. Een fraai uitgevoerd kijk-, blader- en leesboek, een uitgave van de Camino Academie.
Voor leden van het genootschap geldt bij voorinschrijving een prijs van € 19,50 (excl. verzendkosten). Na de presentatie op 25 april 2025 geldt de boekhandelsprijs van € 24,95.
Aanmelden kan via bijgaande button
Aan de hand van een selectie van 101 iconische voorwerpen wordt in tekst en beeld het verhaal verteld van de camino naar Santiago de Compostela vanuit Nederlands perspectief.
De opzet is die van een pelgrimsreis: de aanleiding om op pad te gaan, de voorbereiding, het vertrek, het onderweg-zijn, de aankomst, de terugreis en thuiskomst, en tot slot de doorwerking van de tocht.
Naast de 101 voorwerpen bevat het boek ook een algemene inleiding over pelgrimeren. Het geeft bovendien een beeld van het ontstaan en de bloei van de camino in de middeleeuwen, het verval en de vergetelheid daarna, de herontdekking eind vorige eeuw en de opmerkelijke populariteit sinds de jaren tachtig van de twintigste eeuw.
Een fraai vormgegeven boek, bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van het pelgrimeren of overweegt zelf op camino te gaan. Een feest van herkenning voor wie de camino heeft gelopen of gefietst.
In het volgende artikel wordt aandacht besteed aan de presentatie van het boek tijdens een symposium van de Camino Academie.
Herman Holtmaat
Het lijkt wel of de camino de Santiago Compostela meer dan ooit in de belangstelling staat. Het kan gaan om documentaires en boeken, reisverslagen en thrillers, podcasts en columns.
Aan de vele publicaties over de camino en pelgrimeren voegen we een nieuw boek toe met een bijzondere en verrassende insteek. Op 25 april 2026 zal het boek ‘De camino in 101 voorwerpen’ verschijnen, mede ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Tevens is er een bijzondere camino-tentoonstelling in Museum Krona te Uden.
Het boek is een project van de Camino Academie en vertelt het verhaal van de camino in verleden en heden aan de hand van 101 zorgvuldig geselecteerde voorwerpen, steeds vanuit Nederlands perspectief. Het gaat dus over de dingen van de pelgrims. Die opzet sluit aan bij de trend in de cultuurwetenschappen om materiële cultuur (dingen, objecten) als thema voor onderzoek te nemen.
Bij gelegenheid van de boekpresentatie en de opening van de tentoonstelling organiseert de Camino Academie een symposium met als thema De dingen van de pelgrim. We kijken in vier lezingen naar pelgrimsobjecten vanuit twee invalshoeken. Eerst naar hoe materiële cultuur ons iets kan vertellen over cultuur en rituelen in het algemeen en pelgrimeren in het bijzonder. Vervolgens naar twee specifieke voorwerpen die ons beter inzicht geven in de reis van de pelgrim.
Plaats: Museum Krona, Uden.
Tijd: 13-15 uur. Erna volgt de boekpresentatie en opening van de tentoonstelling.
Programma: Welkom/opening: Paul Post (tevens symposiumvoorzitter)
Prof.dr. Birgit Meyer (hoogleraar religiewetenschap, Universiteit Utrecht): over materiële cultuur, dingen, voorwerpen als insteek voor rituelen en religie.
Dr. Janna Coomans (universitair docent middeleeuwse geschiedenis en winnaar van de Libris Geschiedenis prijs, Universiteit Utrecht): over waarde en rol van dingen in de middeleeuwen.
Drs. Deborah Paalman (conservator archeologie, Dordrechts Museum): over waarop de middeleeuwse pelgrim liep, over het schoeisel van de pelgrim.
Dr. Hanneke van Asperen (onderzoeksmedewerker kunstgeschiedenis, Radboud Universiteit Nijmegen): over wat pelgrimsinsignes vertellen over bedevaart en pelgrims, nieuwste inzichten rond deze unieke bron.
Meer info volgt.
Het genootschap is een vrijwilligersorganisatie: vrijwilligers werken samen om onze vereniging vorm te geven en draaiende te houden. Om dat te kunnen doen zijn er organisatorische werkafspraken nodig, daarnaast zijn er wettelijke regels waaraan het genootschap moet voldoen.
In het Vrijwilligershandboek zijn de werkafspraken over de omgangscultuur, de organisatiestructuur, de verantwoordelijkheden en taken, de financiële spelregels en juridische zaken vastgelegd.
Het Vrijwilligershandboek is ook een naslagwerk voor de vrijwilligers. (Nieuwe) vrijwilligers kunnen het Vrijwilligershandboek gebruiken om vertrouwd te raken met de organisatie en werkafspraken van het genootschap.
Het oude Handboek Vrijwilligers heeft een update ondergaan. Het handboek is inhoudelijk geactualiseerd, de teksten zijn vlotter leesbaar gemaakt en de opmaak is gedigitaliseerd.
Aan de herziening van het Vrijwilligershandboek hebben veel vrijwilligers bijgedragen: de input van gebruikerservaring door de regiocommissies en werkgroepen, de inhoudelijke bijdragen door het bestuur, het verbeteren van de tekstuele leesbaarheid door de werkgroep communicatie en de digitalisering door de webmaster.
Het resultaat is een vernieuwd Vrijwilligershandboek dat vrijwilligers online kunnen raadplegen via bijgaande button.
Het bestuur is op zoek naar twee redacteuren voor de maandelijkse nieuwsbrief Ultreia.
De werkzaamheden bestaan in grote lijnen uit:
Wat vragen we van jou?
Gezond verstand, (een beetje) creativiteit, communicatief, taal- en digitaal vaardig. De Ultreia wordt opgemaakt in WordPress. Kennis van dit programma is een pre maar niet noodzakelijk want we kunnen je snel wegwijs maken in WordPress.
Meerdere redacteuren
Qua tijdsbeslag gaat het om ongeveer 20-25 uur per Ultreia. Daarom zijn we op zoek naar twee redacteuren zodat de redacteuren elkaar kunnen afwisselen en/of voor elkaar kunnen inspringen als iemand voor een langere tijd (bijvoorbeeld als de camino roept) niet beschikbaar is voor de Ultreia.
Is dit iets voor jou?
Reacties kun je sturen aan de redactie Ultreia via bijgaande button ultreia@santiago.nl
Ontmoeting, verbinding, ontdekken dat je meer kunt dan je ooit dacht. Dat is wat de camino zo bijzonder maakt. En dat is ook precies waarom vrijwilligerswerk voor het genootschap je energie geeft en blij maakt. Het geeft je ook thuis dat unieke caminogevoel, dus alle reden om je aan te melden als vrijwilliger.
Op dit moment zijn we vooral op zoek naar een webcoördinator.
Ben je digitaal vaardig en wil je leren hoe een grote website er aan de binnenkant uitziet? Dan krijg je in deze functie alle kans om je eigen digitale vaardigheid te vergroten én bij te dragen aan de meest omvangrijke informatiebron van ons genootschap die (zelfs internationaal) steeds vaker wordt geraadpleegd.
Uiteraard zorgen we in goed overleg voor een leertraject zodat je je de werking van de website goed eigen kunt maken. Als werkgroep doen we – uiteraard – veel digitaal. Je kunt dus veel gewoon thuis doen, terwijl je tegelijk deel uitmaakt van en ondersteund wordt door een club enthousiaste collega’s.
Je activiteiten als webcoördinator omvatten:
Heb jij plezier in het up-to-date houden van webpagina’s en wil je leren werken met onze versie van WordPress? Dan zitten wij te springen om kennis te maken met jou.
Namens de webredactie,
Leo Eumelen, webmaster
N.B. gebruik bijgaande button om contact met mij op te nemen.
P.S. Ben je wel geïnteresseerd in vrijwilligerswerk maar niet in digitale zaken? Stuur dan een e-mail aan Edwin van Gerwen via bijgaande button.
Van 23 april tot 27 mei 2026 (35 dagen) is het vliegveld van Santiago (SCQ) volledig gesloten vanwege renovatiewerkzaamheden en upgrades aan de landingsbaan.
Reizigers kunnen gedurende deze periode gebruikmaken van nabijgelegen vliegvelden:
A Coruña (LCG): Vlakbij Santiago
Vigo (VGO): Ook een optie, met goede verbindingen
Porto (OPO): In Portugal, met goede busverbindingen naar Santiago
Madrid (MAD): Een grotere luchthaven met veel verbindingen
Wat u kunt doen:
Boek uw vluchten naar een van de alternatieve luchthavens en regel uw verdere reis per trein, bus of transfer.
Als u al een vlucht heeft geboekt tijdens deze sluitingsperiode, neem dan contact op met de luchtvaartmaatschappij om te zien welke alternatieven zij aanbieden en houd de officiële updates van de luchthaven in de gaten.
Op 25 juni jl. werden de gasten en hospitaleros van pelgrimsrefuge Nos Repos opgeschrikt door een buitengewoon zwaar en zeer plaatselijk onweer met windstoten van tussen de 180 en 220 km/u.
Al twintig jaar vormt Nos Repos in het gehucht La Croix, vlakbij Augy sur Aubois, een plek waar zeer veel pelgrims in de loop der jaren rust vonden na een dag wandelen of fietsen.
Afgelopen zomer werd deze refuge getroffen door een extreem hevige hagelstorm, die enorm veel schade aanrichtte. Zo sneuvelde het Veluxraam op de slaapkamer zodat hagel, regen en bladeren vrij toegang hadden. Wij en onze toevallig ook aanwezige kleinzoon Lars beleefden zeer angstige momenten. Dit ongekende noodweer duurde ongeveer tien minuten. Daarna werd het een stuk rustiger en konden we de balans opmaken. Internet, telefoonverbinding en elektriciteit waren uitgevallen maar gelukkig bleken alle inwoners van La Croix – met onszelf meegerekend zeven personen – ongedeerd. Iedereen ging meteen aan de slag om de grote omgewaaide bomen op te ruimen die de weg blokkeerden. Het besef onder alle bewoners dat we voorlopig op elkaar aangewezen waren, zorgde voor grote saamhorigheid. De schade aan de herberg werd – een geluk bij een ongeluk – gedekt door de verzekering, die vanaf de eerste melding zeer positief meewerkte aan een snelle afhandeling.
Desondanks bleef er voor Nos Repos een flinke kostenpost over omdat de terras- en tuinmeubelen niet onder de verzekering vielen. Bij het opruimen van de grote ravage kregen we al de volgende dag hulp van Frits Jansen en kleinzoon Roan. Zij waren in de buurt, vernamen het slechte nieuws en besloten meteen om te komen helpen. Na enkele dagen sluiting uit veiligheidsoverwegingen kon de refuge weer draaien. Voor Ida en mij waren dit de meest memorabele weken in de achttien jaren die we daar mochten hospitaleren!
Gerard Rijkers
Er zijn weer nieuwe afleveringen verschenen in Camino NL:
Ria Warmerdam, die al eerder in de podcast op bezoek is geweest, vertelt dit keer over een stoere tocht door Scandinavië over het Østerdalsleden, een pittige tocht door verlaten bossen, moerassen en hoogvlaktes, waar je behoorlijk op jezelf aangewezen bent.
Greet Muyllaert liep de Camino Portugués zonder een vraag in haar rugzak.
Jeroen Schellingerhoudt deed de wandelgidsen van Ria Warmerdam in zijn rugzak en ging pelgrimeren in Scandinavië, waar hij behoorlijk op de proef werd gesteld.
Camino NL is te beluisteren via Spotify, Apple podcasts en op camino.buzzsprout.com
Ultreia is een uitgave van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Voor meer informatie en nieuws zie de website www.santiago.nl en de Facebookpagina Nederlands Genootschap van Sint Jacob | Facebook, waar je ook tips en ervaringen kunt uitwisselen met andere pelgrims.
Redactie: Louise de Bont
Redactieondersteuning: Ellen Eumelen
Tegenlezers: Ellen Eumelen en Janine Verhaaf
Verzending: Han Lasance
Deadline/publicatiedatum: de Ultreia verschijnt rond de 20e van iedere maand.
Wij zien je kopij in Word, maximaal 300 woorden, platte tekst zonder opmaak graag voor de 15e, bij voorkeur met een relevante foto/afbeelding in Jpeg/Jpg (met bronvermelding) erbij. Wij gaan ervan uit dat wij deze foto dan vrij mogen gebruiken en zien je bijdrage graag tegemoet op ultreia@santiago.nl.
Let op: indien anders dan bovenstaand aangeleverd behouden wij ons het recht voor de kopij aan te passen!
Foto’s: voor deze Ultreia is gebruik gemaakt van foto’s van https://pixabay.com/
Algemene informatie: het mailadres ultreia@santiago.nl is uitsluitend bedoeld voor kopij! Wijzigingen in het lidmaatschap kun je zelf via je persoonlijke account op www.santiago.nl regelen. Voor vragen over de vereniging of anderszins kun je een mailtje sturen naar info@santiago.nl
Vertrouwenspersoon: het genootschap heeft vertrouwenspersonen die je kunt benaderen indien er sprake is van ongewenst gedrag of voor een vertrouwelijk gesprek. Voor nadere informatie: https://www.santiago.nl/genootschap/vertrouwenspersonen/
