Zoals vorige maand al gemeld ben ik aan het verhuizen en daar is inmiddels enige vertraging in opgetreden. De schilder, tapijtleverancier en meubelleveranciers spanden allemaal samen, zodat ik pas begin oktober daadwerkelijk Amsterdam zal verlaten. Daarom is deze Ultreia ook iets later dan gebruikelijk.
Deze weken ben ik veel onderweg tussen Amsterdam en Eindhoven en die tijd vul ik met het luisteren naar podcasts, de laatste weken de Camino Podcast van Johanna Kroon. Er zijn er al meer dan honderd gemaakt geloof ik, maar iedere aflevering is toch weer interessant met nieuwe verhalen en inzichten. Het laat zien dat de camino mensen helpt, bemoedigt, verrijkt en positief stemt. En dat laatste kunnen we tegenwoordig wel extra goed gebruiken.
Er komen steeds meer films die de bijzondere ervaring van het wandelen als thema hebben. Ik was vorig jaar diep onder de indruk van The Unlikely Pilgrimage of Harold Fry; The Way is en blijft mijn persoonlijke favoriet maar ik werd echt geraakt door het verhaal van Harold Fry. The Way, my Way vond ik persoonlijk teleurstellend. Een nieuwe film is The Salt Path; goede film maar minder indrukwekkend, vooral omdat het verhaal in werkelijkheid toch wat anders in elkaar zit. Ik ben in afwachting van The Way deel 2, maar die is in pre-productie dus dat duurt nog wel even. En er zijn diverse heel mooie YouTube verslagen. Misschien moet ik daar een playlist van maken.
De pelgrims die nu onderweg zijn in Frankrijk en Spanje hebben het niet makkelijk. Verschillende hittegolven en nu ook bosbranden. Dit zijn ook uitdagingen voor de lokale bevolking. Ik wens alle pelgrims veel sterkte bij het volbrengen van hun tocht en ik hoop dat de bevolking dit allemaal veilig en zonder al te veel materiële schade zal doorstaan.
Gabriël van de Luitgaarden
Vorig jaar vierde de Haagse Grote of Sint-Jacobskerk voor het eerst ook de naamdag van onze gezamenlijke schutspatroon. Hoewel onze Regio Den Haag daarin al een langere traditie heeft, had men er niet aan gedacht die te benaderen voor samenwerking. Een gemiste kans, dacht Cees Haasnoot (Regio Den Haag). En dus nam hij contact op met de organisatoren en stelde een gezamenlijke viering voor. ‘De kerk’ reageerde enthousiast, de samenwerking verliep prima en vrijdag 25 juli jl. verzorgden de vrijwilligers van kerk en regio gezamenlijk een feestelijk middag- en avondprogramma. Dit begon om vier uur ’s middags met een stadswandeling van zo’n vier kilometer en de mogelijkheid kaartjes te kopen voor het beklimmen van de kerktoren.
De wandeling kon ieder individueel maken, maar zoals dat gaat met pelgrimeren, vormden zich al snel groepjes die gemakkelijk herkenbaar waren aan het pelgrimspaspoort annex de plattegrond in hun hand. Daarmee zochten ze hun weg door het centrum van Den Haag, langs een scala van plekken die iets te maken hebben met Jacob, de kerk, de residentie en het koningshuis. Wat die ogenschijnlijk heel uiteenlopende plekken met elkaar te maken hadden, was te lezen in het paspoort.
Bij terugkomst in de kerk werden alle vakjes van het paspoort gestempeld met naar keuze het welbekende NGSJ-stempel of een stempel met de kerktoren. Tegen overlegging van het gestempelde paspoort reikten vrijwilligers van de kerk een op naam gesteld certificaat uit waarmee de deelnemer wordt uitgeroepen tot echte Haagse Sint-Jacobspelgrim.
Vanaf vijf uur maakten tientallen bezoekers in groepjes gebruik van de torenexcursies-met-gids, zelfs tot na het begin van het avondprogramma. Voor een impressie van dit interessante en afwisselende programma verwijzen we je graag naar het blog dat Juanita Diemel hierover schreef. Je vindt het met een druk op onderstaande knop.
Francine van den Bergh
Het bestuur van de Stichting Instandhouding Sint Jacobskerk heeft namelijk besloten het Gilde Kerkwachten Sint Jacobskerk in het leven te roepen. En natuurlijk is er geen beter moment dan dat op de naamdag van Sint Jacob officieel te bekrachtigen. De installatie van de kerkwachten, de gastvrouwen en -heren van de kerk die o.a. de vele bezoekers ontvangen en toezicht houden, gebeurde door de ondertekening van een oorkonde. Dat plechtige moment vond plaats in aanwezigheid van burgemeester Bas van den Tillaar, die de oorkonde namens de gemeente Vlissingen ook voorzag van zijn handtekening. Voor hem was er nog een belangrijke taak weggelegd, namelijk de plechtige onthulling van de stapsteen met de bekende bronskleurige Sint-Jacobsschelp bij de ingang van de kerk. Zo is de Sint Jacobskerk nog duidelijker als pelgrimskerk herkenbaar en ontstaat een mooi evenwicht met het pelgrimsmonument aan de andere kant van de kerk. Daarna werd door de vele aanwezigen, waaronder ook een aantal leden van het genootschap en de voorzitter van de commanderij Zeeland van de Orde van Sint Jacob, een toost uitgebracht op de kerkwachten en hun Gilde.
Rens Klaasse
Janneke Schievink vertelt over haar diverse pelgrimages: in 2006 liep ze van Vézelay naar Finisterre. In 2019 liep ze een prachtige route langs de westkunst van Galicia, de Ruta del Padre Sarmiento, geen officiële camino overigens.
En in 2025 liep ze door het voormalige Oost-Duitsland over de Ökumenische Pilgerweg.
Marjon Moed, die al eerder in de podcast te gast is geweest, vertelt nu over de eerstvolgende Camini in Nederland.
En Sandra Mackus vertelt over een zeer bijzondere reis door Nederland plus over haar fietstocht naar Rome met een missie.
Camino NL is te beluisteren via Spotify, Apple podcasts en op camino.buzzsprout.com.
The Salt Path vertelt een waargebeurd verhaal over Raynor Winn en haar man Moth, die dakloos worden en tegelijkertijd te horen krijgen dat Moth ongeneeslijk ziek is. Om aan hun problemen te ontsnappen en te rouwen besluiten ze de lange wandeltocht te maken langs het Zoutpad. Boek en film vertellen over hun ervaringen, hun relatie en de helende kracht van de natuur. Over de authenticiteit van het boek is onlangs de nodige ophef ontstaan. Sommige wandelaars betreuren dat, anderen zien het als een artistieke vrijheid en weer anderen laat het onverschillig. Ook de echtheid van apostel Jacobus’ stoffelijke resten in Santiago de Compostela komt ter sprake (NRC). Intussen stuwt deze ophef de bezoekersaantallen verder omhoog.
Op 30 november 2023 hebben we met meer dan honderd leden van de NGSJ-regio’s Den Haag en Rotterdam tijdens een bijzonder Café Saint-Jacques in het Rotterdamse filmtheater Lantaren-Venster genoten van The Unlikely Pilgrimage of Harold Fry (2023, 108 min., NRC ***), een pelgrimagefilm van Hettie Macdonald. Dit jaar hebben we er op zondag 27 juli 2025 met opnieuw meer dan honderd leden uit beide regio’s de naamdag (25 juli) van onze beschermheer Sint Jacobus gevierd met een extra voorstelling van The Salt Path. Na afloop hebben we ontroerd en geïnspireerd gezellig nagepraat aan de bar. Onder het genot van een etentje à la carte met bijna vijftig leden is de gezamenlijke viering afgesloten in het theater-restaurant, dat ingrijpend wordt verbouwd, maar niet op zondag. En op 31 juli ging alweer de volgende pelgrimagefilm in première, The North (131 min., Guardian ****) van Bart Schrijver, over een emotionele tocht van 600 km door de Schotse Hooglanden. Pelgrimageverhalen zijn hot, zo lijkt het.
Maarten Valkenburg
Op de voorjaarsbijeenkomst is er een goed bezochte presentatie geweest over de activiteiten van de werkgroep Wandelroutes NL. De leden van deze werkgroep zorgen voor de bewegwijzering van de zes Nederlands Jacobswegen, die in 2011 zijn uitgezet ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het genootschap. De routes staan uitgebreid beschreven in de twee boekjes ‘Jacobswegen in Nederland, deel 1 en 2’. Hiermee wordt het mogelijk om vanuit huis naar Santiago te lopen over (min of meer historische) routes.
Tot onze grote vreugde vinden steeds meer wandelaars hun weg op deze Jacobswegen, hetzij om alvast het caminogevoel te ervaren voordat de reis naar Spanje begint, hetzij om lekker dicht bij huis nog even dit gevoel op te snuiven na terugkeer uit Santiago. Goed bezig!
Voor al deze wandelaars is het goed om te weten dat de bewegwijzering (zie blauw-geel bordjes) hier en daar afwijkt van de route in de boekjes. Reden is dat er bij de bewegwijzering zoveel mogelijk wordt geprobeerd om mee te liften op bestaande infrastructuur, kort gezegd: onze bordjes vinden vaak een plek op de bekende paaltjes van het Wandelnet zodat we niet zelf hoeven te gaan ‘heien’. Scheelt in de kosten!
Gevolg is dat er af en toe een andere route wordt gevolgd dan beschreven in de boekjes, waarvan de laatste druk uit 2016 stamt.
Ondertussen is de werkgroep ook bezig met het ontwikkelen van een plan voor het gedeeltelijk dan wel geheel digitaliseren van deze route-informatie, waarbij de mogelijkheid van analoog drukwerk voorlopig ook nog behouden gaat blijven.
Jaap van der Werff
De camino eindigt niet in Santiago en zelfs niet in Fisterra. Integendeel, dan begint hij pas. We hebben het al hele volksstammen horen zeggen. Maar wat betekent dat eigenlijk? En beklijven de inzichten die je opdeed tijdens de camino?
Heb je je leefstijl veranderd en lukt het je nog steeds dat vol te houden? Heb je een radicale ommezwaai gemaakt en ben je daar nog altijd gelukkig mee? Heb je indertijd niet meteen iets veranderd aan je manier van leven maar manifesteerde de invloed van de camino zich pas veel later of veel geleidelijker?
Wij zijn heel benieuwd naar antwoorden op deze en soortgelijke vragen.
Daarom zijn we op zoek naar pelgrims die tussen de vijf en tien jaar geleden een camino liepen en die iets willen vertellen wat daarvan de blijvende invloed op hun (manier van) leven is geweest.
Voel je ervoor – via een telefonisch interview – mee te werken aan een artikel in de Jacobsstaf hierover, stuur ons dan een mail. We kijken uit naar je bericht!
Niet elke beperking waarmee iemand een camino loopt is zichtbaar. Een ingetapete enkel, een zware kneebrace, een ingezwachtelde knie of enkel, een waggelende gang om je blaren te ontzien vormen een belemmering bij het lopen, maar hebben ook een handige kant: iedereen die je tegenkomt weet dat je het niet gemakkelijk hebt en kan daar op enigerlei wijze rekening mee houden. Of zelfs hulp aanbieden.
Een ‘verborgen gebrek’ zie je niet – zoals de woorden al zeggen – maar kan je ook danig parten spelen. Bijvoorbeeld omdat je iets bent gaan mankeren dat je zelfvertrouwen ondermijnt, zoals de kans dat je zomaar ineens flauwvalt of een heftige allergische reactie of een paniek- of angstaanval krijgt. Of misschien voel je je een buitenbeentje omdat je door je onzichtbare gebrek altijd vooraf een slaapplek moet reserveren of – altijd of af en toe – in een rustige hotelkamer moet slapen.
Loop jij met zo’n ‘verborgen gebrek’ en wil je – via een telefonisch interview – meewerken aan een artikel hierover in de Jacobsstaf, laat het ons dan per mail weten. Namens de redactie alvast bedankt!
In een wereld die almaar sneller draait, verlangen velen naar een moment van onthaasting en verbinding met de natuur. De Vierdaagse van Coriovallum, een evenement van 110 km dat de moderne wandelaar en pelgrim meeneemt op een tocht door het rijke landschap en de historie van Zuid-Limburg, biedt precies dat. Dit is geen doorsnee pelgrimstocht, maar een vierdaagse minivakantie waarin je letterlijk en figuurlijk tot jezelf komt.
De route, die de oude Romeinse wegen rondom het historische Coriovallum, het huidige Heerlen, volgt, is een aaneenschakeling van verrassingen. Je doorkruist landschappen die zachtjes glooien, waar kabbelende beekjes de soundtrack vormen van je wandeling. De groene vergezichten, afgewisseld met dichte bossen, zorgen voor een continue stroom van frisse lucht en rustgevende beelden.
Maar de Via Coriovallum is meer dan alleen natuurpracht. Je wandelt langs restanten van Romeinse historie, een tastbare herinnering aan de eeuwen die zijn verstreken. De geschiedenis is hier niet alleen maar verstopt in musea, maar ligt letterlijk aan je voeten. Bovendien leidt de route je door gezellige dorpjes en bruisende steden, waar je op een van de vele terrasjes kunt neerstrijken voor een welverdiende pauze. De gastvrijheid van Limburg is overal voelbaar en draagt bij aan het vakantiegevoel.
Een groot voordeel van deze vierdaagse is de uitstekende bereikbaarheid. Dankzij de supergoede openbaar vervoer verbindingen kun je gemakkelijk naar de startpunten reizen en na afloop weer huiswaarts keren. Hierdoor kun je je volledig richten op de wandeling en de ervaring, zonder je zorgen te hoeven maken over logistiek.
De Vierdaagse van Coriovallum is de perfecte mix van sportiviteit, cultuur en ontspanning. Het is een uitnodiging om de alledaagse sleur te doorbreken, je wandelschoenen aan te trekken en vier dagen lang te verdwijnen in het mooiste wat Zuid-Limburg te bieden heeft. Gun jezelf deze minivakantie en keer herboren terug naar huis.
Ultreia is een uitgave van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob. Voor meer informatie en nieuws zie de website www.santiago.nl en de Facebookpagina Nederlands Genootschap van Sint Jacob | Facebook, waar je ook tips en ervaringen kunt uitwisselen met andere pelgrims.
Redactie: Gabriël van de Luitgaarden (tijdelijk)
Redactieondersteuning: Ellen Eumelen
Tegenlezers: Ellen Eumelen en Janine Verhaaf
Verzending: Han Lasance
Deadline/publicatiedatum: de Ultreia verschijnt rond de 20e van iedere maand. Wij zien je kopij in Word, maximaal 300 woorden, platte tekst zonder opmaak graag voor de 15e, bij voorkeur met een relevante foto/afbeelding (met bronvermelding) erbij. Wij gaan ervan uit dat wij deze foto dan vrij mogen gebruiken en zien je bijdrage graag tegemoet op ultreia@santiago.nl.
Let op: indien anders dan bovenstaand aangeleverd behouden wij ons het recht voor de kopij aan te passen!
Foto’s: voor deze Ultreia is gebruik gemaakt van foto’s van https://pixabay.com/
Algemene informatie: het mailadres ultreia@santiago.nl is uitsluitend bedoeld voor kopij! Wijzigingen in het lidmaatschap kun je zelf via je persoonlijke account op www.santiago.nl regelen. Voor vragen over de vereniging of anderszins kun je een mailtje sturen naar info@santiago.nl
Vertrouwenspersoon: het genootschap heeft een vertrouwenspersoon die je kunt benaderen indien er sprake is van ongewenst gedrag of voor een vertrouwelijk gesprek. Voor nadere informatie: https://www.santiago.nl/genootschap/vertrouwenspersonen/
