Vroeger kon je niet anders: als je naar Santiago liep, moest je ook te voet weer terug. Tegenwoordig zijn er maar weinig mensen die lopend of fietsend terug naar Nederland gaan, al is het alleen maar omdat het veel tijd kost. Wat zijn alternatieven om naar huis te gaan? We zetten de belangrijkste opties voor reizigers zonder fiets op een rij. Voor reizigers met FIETS verwijzen we naar Fietstransport
Wil je je ecologische voetafdruk ook na je tocht zo klein mogelijk houden, dan is de bus een uitstekende optie. Bovendien heb je dan vele uren de tijd om rustig los te komen van ‘de andere wereld van de camino’. Vanaf het busstation aan de rand van de stad, vertrekt zeker in het hoogseizoen, twee à drie keer per week een bus rechtstreeks naar Vlaanderen en Nederland. Onderweg kom je langs een flink aantal opstapplaatsen. In totaal duurt de busreis ruim 30 uur. Meer informatie en boeken kun je via de website van Flixbus of BlaBlabus.
Een andere optie is om met de (Spaanse) ALSA-bus van Santiago naar Irun/Hendaye (Spaans-Franse grens) te reizen. De bus vertrekt op het centrale busstation in Santiago. De reis duurt 13 à 14 uur. Vanaf Hendaye kun je dan verder met de dag- of nachttrein naar Parijs.
Ook de trein is een fijne optie om de terugreis te gebruiken om ‘thuiskomen en weer aarden’ gemakkelijker te maken. Een goede treinreisplanner helpt je de juiste verbindingen te vinden. Je zult wel een paar keer moeten overstappen en ook hier is de reistijd van ongeveer 30 uur.
Moet of wil je zo snel mogelijk naar huis, dan kun je natuurlijk ook gaan vliegen. Het is snel en goedkoop, maar heeft helaas de grootst mogelijke ecologische voetafdruk. Het vliegveld Lavacolla ligt 15 kilometer buiten de stad en je komt er met een bus die elk half uur vertrekt vanaf het centrum. De rit duurt ongeveer 40 minuten. Als de tijd het toelaat, kun je ook naar het vliegveld te lopen. Een leuke belevenis vanwege alle pelgrims die je tegenkomt. Vanaf Lavacolla vertrekken vluchten naar allerlei (internationale) bestemmingen. Vaak moet je overstappen in Barcelona of Madrid, maar er zijn soms ook directe vluchten naar Amsterdam of Brussel. Terugvliegen kan ook vanaf A Coruña (60 kilometer ten noorden van Santiago) of Porto (een busreis van ongeveer vier uur vanaf Santiago).
De mooiste en duurzame manier is natuurlijk om terug naar huis te fietsen. Vanuit Santiago loopt er een prachtige maar pittige route naar de Pyreneeën. Deze loopt vanaf Santiago noordelijk van het traject van de Camino Frances terug naar de Pyreneeën. De route is opgenomen in deel 3 van de Jacobsfietsroute van Clemens Sweerman. Vanaf het eindpunt van deze route kun je een van de twee routes terug naar Nederland oppakken (de Jacobsfietsroute of de route ‘Langs Oude Wegen’)
Zowel in de bus, trein of het vliegtuig kun je je fiets meenemen, maar dit geeft vaak wel veel gedoe. Regels en voorwaarden veranderen voortdurend. Je moet je fiets vaak gedeeltelijk demonteren en inpakken. Als je gaat vliegen, moet je bovendien extra betalen. Let wel E-bikes mogen niet mee met het vliegtuig.
We hebben meer informatie over het fietstransport op een aparte pagina opgenomen.
