Fietsroutes

De meeste fietsblessures ontstaan door het trappen met een te zwaar verzet of zijn het gevolg van het niet bij elkaar passen van je fiets, je fietshouding en je postuur. Je lichaam moet zich in dit geval aanpassen aan de omstandigheden en voordat je het weet, dwing je jezelf in een bepaalde houding. In volgorde van frequentie van optreden zijn er de volgende klachten:

• lage rugpijn
• knie- en bovenbeenklachten
• nek- en schouderpijn, al dan niet gecombineerd met rugpijn
• zitklachten

Besef dat fietsen een voor de mens onnatuurlijke beweging is, die voor sommigen lichamelijke consequenties heeft. Vooral de fietser die ongetraind en zwaarbepakt op weg gaat, op een rijwiel dat hem niet goed past, loopt gevaar. De regel zegt: fietsen doe je op een fiets die je past!

Om in aanmerking te komen voor een Compostela (het bewijs van het voltooien van je pelgrimstocht), moet je het pelgrimsbureau kunnen laten zien dat je de tocht op eigen kracht gereden hebt. Leden van het Genootschap kunnen een credential (pelgrimspaspoort) aanvragen. Daarop kun je stempels laten zetten waarmee je kunt aantonen wanneer je waar geweest bent. In kerken, kloosters, toeristeninformaties, cafés en hostels kun je een stempel krijgen. Fietsers moeten in ieder geval op de laatste 200 kilometer voor Santiago twee stempels per dag halen. Pelgrims naar Santiago zijn herkenbaar aan hun St. Jacobsschelp. Deze kun je aan je fiets hangen of aan je stuurtas.

De meeste fietsblessures ontstaan door het trappen met een te zwaar verzet of zijn het gevolg van het niet bij elkaar passen van je fiets, je fietshouding en je postuur. Je lichaam moet zich in dit geval aanpassen aan de omstandigheden. Voordat je het weet, dwing je jezelf in een niet-optimale houding. In volgorde van frequentie van optreden zijn er de volgende blessures:

• lage rugpijn;
• knie- en bovenbeenklachten;
• nek- en schouderpijn, al dan niet gecombineerd met rugpijn;
• pols- en handklachten; deze kun je vaak voorkomen door je stuur wat hoger te zetten, fietshandschoenen te dragen en regelmatig met je handen van positie te wisselen;
• zitklachten, zoals zadelpijn en huidirritaties aan het zitvlak. Zadelpijn kan je veelal voorkomen door voorafgaand aan je tocht oefenritten te maken. Hiermee kweek je ‘zitvlees’. Kies daarbij een zadel dat bij je past en/of laat je zadel beter afstellen. Ga verder af en toe op de trappers staan. Huidirritaties aan het zitvlak worden vaak veroorzaakt door verkeerde kleding. Een goede fietsbroek kan veel ellende voorkomen. Die heeft een zeem zonder naadjes en voert het vocht af, waardoor er minder irritatie ontstaat. Klik hier voor tips van een wielersportarts om zitvlakproblemen te voorkomen en op te lossen;
• een val levert vaak lelijke schaafwonden en/of bloeduitstortingen op. Zorg in ieder geval voor een goed EHBO-setje zodat je onderweg kunt ontsmetten en verbinden. Bij forse schaaf-of vleeswonden is het raadzaam een arts of EHBO-post te bezoeken als je langer dan tien jaar geen tetanusinjectie heb gehad;
• stap pas weer op de fiets als de koorts over is;
• drink voldoende, vooral bij warm weer. Ga uit van ca. 200 ml per 20 minuten en drink matig koud water. Water afgewisseld met sportdrank kan, maar niet iedereen verdraagt dit spul even goed. Drink zeker geen alcoholhoudende drank;
• hongerklop: dit kun je voorkomen door voor en tijdens je fietstocht regelmatig voldoende koolhydraten te eten, zoals bananen, mueslirepen, zoute pinda’s of noten;
• Smeer je voor en tijdens je tocht goed in met zonnebrand met een hoge beschermingsfactor. Draag iets op je hoofd en vermijd als het erg warm is de warmste uren van de dag zo tussen 12 en 3 uur.

Zie voor informatie over gezondheid op de fiets op www.vakantiefietsers.nl en www.europafietsers.nl. Naar de dokter Vergeet als je op reis gaat niet je zorgpas mee te nemen en sluit een reisverzekering af. Neem ook een lijst mee met de eventuele medicijnen die je gebruikt met de naam van de werkzame stof. De reisverzekering biedt een aanvulling op de wettelijk verplichte zorgverzekering in Nederland. Neem als je naar de dokter moet in het buitenland zo nodig contact op met je zorgverzekering. Je kunt bij klachten ook eerst je eigen huisarts bellen voor advies.

Vaak ontstaat zadelpijn door een verkeerde houding. De goede framemaat is belangrijk, maar daarnaast zijn een goede zadel- en stuurafstelling belangrijk. En natuurlijk een goed zadel! Een goede fietswinkel helpt je zowel met het bepalen van de goede maat fiets, als met het goed afstellen van je fiets en bij het kiezen van een zadel; de stand van je zitbotjes is daarbij van belang. Laat je billen wennen aan het langere tijd achtereen op de fiets zitten. Ga dus trainen op je vakantiefiets, en ook met bagage; met bagage fiets je anders dan zonder. Wissel tijdens de rit van houding door af en toe op de trappers te gaan staan. En stap ook regelmatig af, om je omgeving lopend te bekijken bijvoorbeeld. Investeer in ten minste twee goede fietsbroeken (dit kost misschien wat, maar niets zo vervelend en hinderlijk als pijnlijke billen) en probeer die ook vooral van tevoren uit. Neem twee verschillende fietsbroeken mee, zodat je bij eventuele irritaties door naadjes of plooitjes van een broek een andere broek kunt dragen. Zorg verder voor een goede hygiëne. Meer weten? Lees de tips die we van een wielersportarts kregen.

Je kunt ervoor kiezen alleen via navigatie de tocht te rijden. Je mist dan wel de extra informatie uit de routeboekjes. Je kunt de GPS-bestanden downloaden op je telefoon of op een apart navigatietoestel, zoals Garmin of Mio. Voordelen van een apart toestel voor de navigatie (in vergelijking met je telefoon): de batterij gaat langer mee, de toestellen kunnen tegen de regen en hebben veel mogelijkheden. Ze nemen bovendien minder ruimte in op je stuur dan een smartphone en verbruiken onderweg geen data. Nadelen zijn er ook: ze zijn duur en je hebt meestal een computer nodig om de route in te laden. Je hebt naast je mobiel nóg een apparaat nodig om op te laden. En powerbank (al dan niet op zonne-energie) biedt reservecapaciteit.

Zichtbaarheid In het buitenland zijn automobilisten vaak minder gewend aan fietsers dan in Nederland. Zorg dat je goed zichtbaar bent, bijvoorbeeld door het dragen van een geel of oranje reflecterend hesje of reflecterende kleding. En geef tijdig aan wat je van plan bent te gaan doen. Helm In Nederland, België en Frankrijk is een fietshelm niet verplicht (in Frankrijk wel voor kinderen tot 12 jaar). In Spanje ben je verplicht een helm te dragen buiten de bebouwde kom. Voor je eigen veiligheid is het dragen van een helm aan te raden. Verkeersregels In het buitenland gelden vaak een paar andere verkeersregels. Kijk daarvoor op www.anwb.nl.    

Een pelgrimstocht is meer dan zo snel mogelijk van huis naar Santiago fietsen. Je wilt onderweg ook wel eens wat bekijken. Grote vraag is dan: waar laat je je volgepakte fiets? Als je met zijn tweeën bent, kan er een bij de fietsen blijven. Als je alleen op pad bent, is het een kwestie van je fiets met een solide slot ergens goed aan vastmaken en er het beste van hopen. Neem altijd wel de belangrijke papieren en waardevolle spullen (zoals je navigatieapparatuur en telefoon) mee. Ga je ergens lunchen of wat drinken, dan kun je je fiets meestal wel in het zicht zetten. Heb je een overnachtingsplek gevonden, vraag dan meteen bij binnenkomst waar je je fiets kunt stallen. Liefst achter slot en grendel. De meeste hostels, hotels en B&B’s hebben wel een plek daarvoor, desnoods in de bergruimte voor het bier. Maak wel een duidelijke afspraak over het tijdstip waarop je de volgende ochtend je fiets uit de stalling kunt halen. Bindt op een camping als het even kan je fiets met een solide slot vast aan een boom of paal.

Ondanks alle goede voorbereidingen en een kwalitatief goede fiets kun je pech krijgen aan je fiets, zoals een lekke band of een kapotte spaak. Aan te raden valt in ieder geval een nieuwe binnenband, extra spaken en remmen, een versnellingskabeltje en een doosje met bandenplakspullen mee te nemen. Klik hier voor de belangrijkste namen van fietsonderdelen in het Frans en Spaans. Als je geen of weinig kaas hebt gegeten van fietsreparaties, kun je overwegen van tevoren een cursus fietsonderhoud te volgen. Veel fietsenwinkels bieden deze cursussen aan. In de boekjes van Sweerman en Benjaminse staat ook aangegeven waar je fietsenmakers in Frankrijk en Spanje kunt vinden. Deze boekjes zijn te bestellen in onze webshop.

Onderstaand, als wielerwoordenboek, de onderdelen van een fiets in het Spaans, Portugees en Frans:    

Nederlands	Spaans	Portugees	Frans
frame	cuadro	quadro	cadre
vork	horquilla	forquilha	fourche
wiel	rueda	roda	roue
vering	suspension	suspensao	suspension
velg	llanta	jante	jante
spaak	radio	raio	rayon
naaf	cubo	cubo	moyeu
lager	cojinete, rodamiento	rolamento	roulement
snelspanner	palanca, tornillo de apartura rapida	aperto rapido	serrage rapide
buitenband	cubierta	pneu	enveloppe de pneu
binnenband	cámara	camara de ar	chambre a aire
ventiel	válvula	válvula	valve
lekke band	pinchazo	discos	crevaison
gat	agujero, orificio	orificio	trou
reflector	reflector, catadioptrico	reflector	catadioptre
crank	biela	manivela	manivelle
stuur	manillar	guiador	guidon
zadel	sillin	selim	selle
ketting	cadena	corrente	chaine
kettingschakel	tronchacedenas	cadeado	maillon de chaine
tandwiel	plato	prato	plateau
pignon	pinon	rolamentos da pedaleira	pignon
remschijf/kabel	disco/cable de freno	disco/cabo de travao	disque/cable de frein
versnelling	cambio de marchas	mudancas	changement de vitesses
derailleur	desviador, cambio	desviador	derailleur
fietsslot	candado,antirrobo	cadeado ant-roubo	antivol
fietspomp	bomba de aire	bomba	pompe
fietsaanhanger	remolque de bici	reboque de bicicleta	remorque de velo
fietshelm	casco de ciclista	capacete	casque
fietstas	alforjas de bici	bolsa lateral	sacoche
gereedschap	herramienta	ferramenta	outil
fietswinkel	tienda de bicicletas	loja de bicicletas	velociste
fietscompartiment trein	cuarto de bicicletas	compartimento para bicicletas	compartiment velos
fietsverhuur	alquiler de bicicletas	aluguer de bicicletas	location de velos
kapot	roto	avariada	cassé
kinderfiets	bici de nino	bici de crianca	vélo pour enfants
fietsenstalling	aparcamiento de bicicletas	parque para bicicletas	parking velo
fietsenberging	garaje, cuarto de bici	arrecadacao para bici	abri à vélos

Je eigen fiets heeft de voorkeur, omdat die precies op jou is afgesteld. Als je niet in Nederland start, kan dat een reden zijn om een fiets te huren. Zeker op de Camino Francés zijn hiervoor veel mogelijkheden, maar de kwaliteit van de huurfietsen verschilt en het is de vraag of de fiets wel past en lekker zit. In Frankrijk bestaat er een keurmerk voor fietsverhuurders: Accueil Velo van de fietsbelangenorganisaties. Dit keurmerk tref je aan op onder meer hotels en fietsverhuurders die aan de eisen van Francevelotourisme voldoen. In Spanje is Bicigrino de belangenorganisatie speciaal voor fietspelgrims. Bij deze organisatie kun je onder andere fietshuur regelen waarbij de fiets klaarstaat op het startpunt en achtergelaten kan worden op de plek waar je je tocht wilt eindigen: www.bicigrino.com.

Globaal komen de volgende fietsen in aanmerking voor een pelgrimstocht naar Santiago: Racefietsen: licht, kun je hard mee rijden, maar ook kwetsbaar vanwege de dunne bandjes. Alleen geschikt als je weinig tot geen bagage meeneemt. Mountainbikes: robuust, fijn als je veel offroad wilt rijden. Veel Spanjaarden rijden op mountainbikes over de routes voor wandelaars. Wij raden dat af. Trekkingfietsen of randonneurs: deze fietsen zijn speciaal ontworpen voor fietsvakanties en zijn robuuster dan gewone stadsfietsen. Ze zijn ook geschikt om (veel) bagage mee te nemen. Wij raden een trekkingfiets of randonneur aan voor je tocht naar Santiago. Ligfietsen: snel en comfortabel. Geschikt om bagage mee te nemen, klimmen valt soms tegen. Meer informatie vind je op www.fietsersbond.nl. E-bikes: kies een e-bike met voldoende vermogen en die geschikt is om bagage mee te nemen. Er zijn e-bikes met voor-, midden en achtermotor. In het algemeen is een fiets met middenmotor het meest geschikt. Verder heb je keuze uit naafversnelling, derailleur of automatische versnelling. Voor meer informatie: www.fietsersbond.nl, www.anwb.nl en www.fietsen123.nl. Een e-bike heeft voordelen:

• De tocht wordt minder inspannend.
• Twee of meer mensen die een verschillend fietsniveau hebben kunnen toch samen rijden.
• De e-biker kan de zwaardere bagage meenemen.

… en de nadelen:

• Een e-bike is over het algemeen zwaarder dan een gewone fiets en trapt zwaar als de accu uitvalt/leeg is.
• Het aantal kilometers dat je per dag kunt rijden, is afhankelijk van wat je accu aankan. In bergachtig gebied en met wind tegen is dat minder dan op een vlakke weg met wind mee. Je kunt een reserveaccu meenemen, maar dan heb je wel meer bagage. Wel kun je proberen je accu op te laden als je ergens koffie drinkt of luncht. Je moet je dagetappes dus zorgvuldiger plannen.
• Lang niet overal kun je je e-bike opladen.
• Vervoer per vliegtuig is alleen zonder accu mogelijk. De accu mag niet mee in het vliegtuig.
• Mogelijk geen Compostela.

Na Santiago de Compostela loopt een oude weg naar Cabo Fisterra: de ‘Kaap van het einde van de wereld’. Deze weg werd al door de Kelten gebruikt. In Fisterra, aan het eind van de wereld, ging de zon onder en begon volgens de legendes het rijk van de doden en van de wedergeboorte. In de Middeleeuwen liepen veel Christelijke pelgrims daarom door naar Fisterra. We merken dat steeds meer pelgrims deze oude traditie weer oppakken, maar het is natuurlijk geen must. Sterker nog: in de oude Jacobslegenden komt Fisterra helemaal niet voor. Los van alle legendes is de route naar Fisterra overigens wel prachtig. Je loopt of fietst over ruige rotsen en staat voor je gevoel letterlijk aan het eind van de wereld als je de zee ziet.

Een lastige vraag om te beantwoorden. Elk jaargetijde heeft zijn charmes. Het is maar net waar je van houdt. Het voorjaar is mooi om van de ontluikende lente te genieten. Als je laat in de lente vertrekt, kun je het bovendien zo plannen dat je 25 juli – de naamdag van Sint Jacob – in Santiago kunt vieren. Prefereer je rust en wat ruigere weeromstandigheden? Dan zijn januari of begin september goede vertrektijden. Houd er wel rekening mee dat je in Spanje drie flinke bergketens van 1.400 meter hoogte over moet, dus het kan koud zijn en hard waaien. Bovendien is het ’s ochtends nog lang donker. Als je buiten het seizoen gaat, realiseer je dan dat niet alle hotels en onderkomens hun deuren hebben geopend. Zo zijn de meeste campings geopend van half april tot half oktober. Ga je in de zomer, dan weet je zeker dat alles geopend is. Maar het is, zeker in het zuiden van Frankrijk en in Spanje, dan wel een stuk warmer en drukker. De meeste pelgrims gaan tussen half april en eind september. Ons advies is om de periode eind april/begin mei te vermijden: dat is de drukste periode, waarbij er heel wat pelgrims Spanje intrekken.

De kosten hangen af van een aantal variabelen, zoals de afstand die je gaat afleggen, het aantal overnachtingen dat je nodig hebt en het soort overnachting dat je kiest. Als je ervoor kiest in pelgrimsherbergen te verblijven en zelf kookt, is je reis relatief goedkoop. Overnacht je op campings of in hotels, dan ben je aanzienlijk meer geld kwijt.

Gek genoeg denken veel mensen dat het aantal kilometers dat je op een dag kunt fietsen ertoe doet. Veel belangrijker is hoe lang je op het zadel kunt zitten. Om de tocht naar Santiago te kunnen volbrengen, moet je minimaal zes uur per dag op de fiets kunnen zitten. Als je dit (nog) niet kunt, begin dan met een paar uurtjes per dag en bouw dit langzaam op. Het is in ieder geval verstandig om met een redelijke conditie aan de tocht te beginnen. Denk niet dat die conditie vanzelf wel komt tijdens de reis. Als je ongetraind begint, raak je al snel oververmoeid met een grotere kans op blessures. Het is verstandig ruim van tevoren te beginnen met trainen. Fiets ook eens met bagage en probeer wat hellingen te vinden. Je kunt bijvoorbeeld tien keer de Schellingwouderbrug op fietsen of als je bij zee woont de duinen opzoeken. Als je in de gelegenheid bent is een weekeindje Zuid-Limburg of Ardennen een aardig alternatief.

Kleding en kampeerspullen Gulden regel voor het meenemen van bagage is: ‘wat je thuislaat is meegenomen’. Veel spullen van je uitrusting en kleding zijn tegenwoordig ook in lichtgewicht varianten te verkrijgen. Hoeveel je meeneemt, hangt in de eerste plaats af van hoe je wilt overnachten. Als je gaat kamperen heb je meer bagage (tent, matje, slaapzak, kookgerei, grondzeil, etenswaren) nodig dan wanneer je overnacht in hotelletjes, pelgrimsherbergen of B&B’s. Wil je overwegend in hostals slapen dan is een lakenzak of lichte slaapzak voldoende. Zie www.vakantiefieters.nl voor paklijsten en op www.europafietsers.nl voor tips om gewicht te besparen. Denk voor kleding in laagjes. Ga je op een e-bike dan kun je overwegen een extra batterij mee te nemen. Vergeet dan in ieder geval je lader niet. Handig om mee te nemen is een kleine rugzak voor als je boodschappen doet, slippers voor bij het douchen en vergeet ook vooral je regenkleding niet. Probeer bij het pakken van je fiets als je niet gaat kamperen maximaal 15 kilo mee te nemen; bij kamperen ligt het maximum op 25 kilo. Denk eraan dat je ook water en eten moet meenemen. Dat weegt ook. Als je met meer mensen fietst, verdeel dan de gezamenlijke spullen. Een belangrijk onderdeel van je uitrusting is je fietsbroek. Zadelpijn is een van de meest voorkomende klachten bij fietsers. Met een goede fietsbroek én een goed passend en goed afgesteld zadel heb je minder kans op dit euvel. Zie voor meer informatie over zadelpijn de tips van een wielersportarts. Fietstassen Wil je onderweg kamperen, dan heb je voor je bagage zowel voor- als achtertassen nodig en de tent op de bagagedrager (tenzij je kiest voor een bagagekarretje, dan heb je geen tassen nodig). Ga je niet kamperen, dan volstaan meestal twee achtertassen. Zogenaamde drie-in-een-tassen zijn af te raden: onhandig en zwak in de naden. Handiger zijn losse tassen met een clicksysteem. Mensen met grote voeten doen er goed aan te kijken of er genoeg ruimte is tussen de hiel en (gevulde) tas. De meeste fietsers zullen verder telefoon, paspoort, portemonnee, pasjes, fototoestel, reisgids en kaarten in een stuurtas opbergen. Deze tas kun je gemakkelijk meenemen als je onderweg iets gaat bezoeken. Goede bagagedragers zijn belangrijk voor de stabiele loop van de fiets. Voor een goede verdeling van het gewicht is een combinatie van achterdragers en zogenaamde low riders aan de voorvork erg geschikt. Hoe lager het zwaartepunt, hoe gemakkelijker je fiets stuurt. Zorg voor een evenwichtige verdeling tussen links en rechts en voor en achter (ongeveer twee derde van het gewicht in de achtertassen en een derde voorin). Omdat het tijdens je tocht kan regenen, is het van belang dat je fietstassen waterdicht zijn. Om er zeker van te zijn dat je spullen niet nat worden, kun je ze ook nog in een plastic zak verpakken. Pak je fietstassen zo in dat je je bagage gemakkelijk kunt terugvinden en dat de tassen ongeveer even zwaar zijn. Houdt wat ruimte over voor etenswaren en dingen die je onderweg aanschaft. Bagagekarretje Je kunt je bagage ook in een bagagekarretje meenemen. Voordeel is dat je geen fietstassen aan je fiets hebt hangen, dat je meer kunt meenemen en alles netjes bij elkaar hebt zitten in één tas. Nadelen zijn er ook: je hebt een langere remweg, meer weerstand (vooral bergopwaarts vervelend!) en bent door de lengte minder flexibel. Je kunt kiezen uit fietskarren met één wiel of met twee wielen. De fietskarren hangen met één of twee punten aan de achteras van de fiets. Let op: het vervoeren van kinderen in een fietsaanhanger is in Spanje verboden!

De fiets voor de pelgrim moet aan een aantal basiseisen voldoen. Het frame moet stevig en stabiel zijn, ook met bagage. Racefietsen zijn daarom minder geschikt. De meeste pelgrims kiezen voor een zogenaamde trekkingfiets (ook wel randonneur genoemd) of hybride fiets. Alles is tegenwoordig online te koop, maar bedenk dat je een tocht van zo’n 2.500 km voor de boeg hebt. Een fiets die goed en lekker zit, is daarbij essentieel. Dat betekent een framemaat die past bij je lichaamsbouw en beenlengte en vooral met goed afgesteld stuur en zadel. Als je je fiets nog moet aanschaffen, verdient het aanbeveling je goed te laten voorlichten bij een rijwielzaak die ook ervaring heeft met langeafstandfietsers. Let bij de aankoop vooral op degelijkheid, duurzaamheid, gemakkelijk te repareren en verkrijgbaarheid van de onderdelen. Maak het niet te ingewikkeld. Niet alle fietsenmakers op je route zijn gespecialiseerd in geavanceerde fietsonderdelen. Fietsen volgens de laatste mode en met de nieuwste snufjes is misschien leuk, maar technische hoogstandjes kunnen stukgaan en de buitenlandse fietsenmaker heeft niet altijd de kennis en apparatuur om die te repareren. Sterk, duurzaam, eenvoudig te repareren en ruime verkrijgbaarheid van de onderdelen zijn zaken waar je meer aan hebt. Let verder op de volgende zaken:

• Bedenk van tevoren welke route(s) c.q. wegen je gaat fietsen en pas je fiets daarop aan. De meeste beschreven routes en tracks op deze website zijn geasfalteerd of anderzijds verhard. Geen enkele route is echter vlak. Pas ook het aantal versnellingen aan op de route die je gaat rijden.
• Ontdek welk stuur je het fijnste vindt. Je hebt de keuze uit een gewoon stuur, racestuur, vlinderstuur of stuur met verhoogde uiteinden. Voordeel van een stuur met verhoogde uiteinden en een vlinderstuur is dat je je handen niet steeds in dezelfde positie hoeft te hebben.
• Je hebt de keuze uit verschillende soorten remmen. Voor een fietstocht naar Santiago de Compostela zijn schijfremmen of velgremmen het meest geschikt.
• Kies zo mogelijk anti-lekbanden en houd je banden goed op spanning.
• Een andere vraag is of je kiest voor clickpedalen of gewone pedalen; probeer uit wat je zelf het fijnste vindt.
• Voor het versnellingssysteem heb je de keuze uit een derailleur, een Rohloffnaaf of een Pinion systeem. Gewone versnellingsnaven zijn minder geschikt voor rijden in de bergen met bagage. De Rohlhoffnaaf en het Pinion versnellingssysteem zijn extreem betrouwbaar, maar ook respectievelijk ruim 1.000 euro en 2.000 euro duurder dan een fiets met derailleur. Voor meer informatie zie www.vakantiefietser.nl.
• Heb je eenmaal een fiets aangeschaft, laat hem dan goed afstellen en keer desnoods terug naar je rijwielhandel als je fiets toch niet lekker zit.
• Raak vertrouwd met je fiets voor je vertrekt en maak ook (meerdaagse) tochten met bagage. De fiets reageert anders als deze zwaar beladen is.

Hoeveel kilometer je per dag fietst, hangt van veel zaken af. De wind is een van de factoren. Vooral op de Meseta kan het flink waaien. Houd er rekening mee dat je bij stevige wind soms nog geen 10 kilometer per uur kunt halen. Een andere factor is het hellingspercentage. In de Ardennen heb je al wat hoogteverschillen en richting de Pyreneeën wordt het steeds steiler. Al met al leert de ervaring dat 60 à 80 kilometer per dag met een normaal bepakte fiets goed te doen is. Je hebt dan ook nog tijd iets te bekijken. Start je vanuit huis, dan doet de gemiddelde fietser er vier tot vijf weken om in Santiago aan te komen. Een strakke planning van de dagafstanden voor meerdere dagen (of voor de hele tocht!) is af te raden. Veel beter is het rustig van start te gaan en jezelf de kans te geven te wennen aan het elke dag fietsen met bagage. Je hebt dan minder kans op blessures bij de eerste langere hellingen.